GVG
jandacvis dafinansebis sistemas
proeqts axorcielebs GVG/EPOS
reforma saqarTveloSi
proeqti dafinansebulia evrokavSiris mier
saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia saswavlo kursis saxelmZRvanelo maswavleblebisaTvis
C T
M F
N
irine qarosaniZe, kis Saapveldi
Tbilisi, 2006 weli
0160 saqarTvelo, Tbilisi, gamsaxurdias Agamz. 30. V sarTuli, oTaxi 500 tel: (995 32) 38 41 16; faqsi: (995 32) 38 95 51 el-fosta:
[email protected] www.gvg.ge
Sinaarsi pirveli saswavlo dRe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . moduli 1: aspeqtebi
. . . . . . . . . . . . 3
kursis Sesavali; saojaxo medicinis praqtikis samarTlebrivi
meore saswavlo dRe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 moduli 2: adamianuri resursebis marTva
mesame saswavlo dRe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 moduli 3: finansebis marTva
meoTxe saswavlo dRe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 moduli 3: finansebis marTva (gagrZeleba)
mexuTe saswavlo dRe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 moduli 4: janmrTelobis sainformacio sistemebis marTva
danarTebi
C T
danarTi 1 - informacia saswavlo meTodologiis Sesaxeb . . . . . . . . . . . . . . . 24 danarTi 2 – pretesti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
M F
danarTi 3 - savarjiSo: sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi formis upiratesobebi da naklovanebebi
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . 39
danarTi 4 - pacientTa uflebebi – SemTxvevebis ganxilva . . . . . . . . . . . . . . . . 41
N
danarTi 5 – samuSaos aRweriloba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 danarTi 6 - individualuri saqmianobis Sefaseba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 danarTi 7 – diskusia: bazisuri paketis finansuri aspeqtebi . . . . . . . . . . . . . 47 danarTi 8 – diskusia: momsaxurebis mimwodeblis anazRaurebis meTodebi . . . . 47 danarTi 9 – saojaxo medicinis praqtikis xarjebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 danarTi 10 - savarjiSo: biznes gegmisa da biujetis Sedgena danarTi 11 – sawarmos balansi
. . . . . . . . . . . . . 51
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
danarTi 12 - ganacxadi Semosavlebis da xarjebis Sesaxeb . . . . . . . . . . . . . . . 56 danarTi 13 - buRaltruli aRricxvis angariSTa gegma; salaros Jurnali . . . . 58 danarTi 14 - sagadasaxado moTxovna - forma # 868 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 danarTi 15 – amortizacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 danarTi 16 – gadasaxadebis gadaxda; sagadasaxado formeb . . . . . . . . . . . . . . . . 66 danarTi 17 – diskusia: saojaxo medicinis gundis saqmianobis analizi? . . . . . . 77 danarTi 18 - saboloo testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 danarTi 19 – saswavlo programis FSefasebis kiTxvari . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 danarTi 20 - finansuri terminebis glosariumi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 danarTi 21 – terminologiis interpretacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
1
marTvisa da organizaciis kursis saswavlo programis
saxelmZRvanelo maswavleblebisaTvis kursis saerTo aspeqtebi
kursis saerTo mizania xeli Seuwyos saojaxo medicinaSi momuSave personals gadaWras dawesebulebis organizaciisa da marTvis amocanebi, romlebic dakavSirebulia mosaxleobis, bazisuri paketiT gaTvaliswinebuli moculobis samedicino momsaxurebis miwodebasTan. kursi Sedgenilia evrokavSiris mxardaWeriT ganxorcielebuli ,,saqarTvelos jandacvis dafinansebis sistemis reformis” proeqtis farglebSi SemuSavebuli ,,kaxeTis generaluri gegmis” safuZvelze. ,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia” - kursis ZiriTadi Temebia: 1 saojaxo medicinis praqtikis (centri/ganyofileba) samarTlebrivi aspeqtebi 2 adamianuri resursebis marTva 3 finansuri resursebis marTva 4 janmrTelobis sainformacio sistemis marTva
C T
swavlebis Sedegebi
winamdebare kursis dasrulebis Semdeg, monawileebs: - ganuviTardebaT saojaxo medicinis axali praqtikis koncefciis aRqma;
M F
marTvisa
da
organizaciis
-
gauadvildebaT im administraciuli da finansuri amocanebis gadaWra, warmoiSoba registrirebuli mosaxleobisaTvis standartuli gaTvaliswinebuli momsaxurebis gawevis procesSi;
-
ganuviTardebaT aRqma imisa, Tu rogor unda gamoiyenon marTvisa da organizaciis funqciebi yoveldRiur, rutinul praqtikaSi;
-
SeeZlebaT saTanado urTierTobebis damyareba saxelmwifo SemsyidvelTan, samTavrobo da arasamTavrobo organizaciebTan;
-
SeeZlebaT kontraqtis yvela moTxovnas Seusabamon, maT mier, pirveladi jandacvis doneze gaweuli samedicino momsaxureba;
-
ganuviTardebaT aRqma imisa, Tu rogor moaxdinon personalis, finansebis, informaciis, dawesebulebisa da xarisxis marTva saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad.
N
romelic paketiT
,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia” moicavs leqciebis kurss, romlebsac mohyveba diskusiebi, saswavlo magaliTebi, savarjiSoebi da saboloo testi. aqcenti keTdeba marTvisa da organizaciis praqtikul mxareze da ara Teoriul aspeqtebze. informacia saswavlo meTodologiis Sesaxeb warmodgenilia danarTi 1-is saxiT.
2
pirveli saswavlo dRe moduli 1: kursis Sesavali; saojaxo medicinis praqtikis samarTlebrivi aspeqtebi winamdebare moduli miwodebuli iqneba kursis ganxorcielebis pirvel dRes. misi mizania msmenelebisaTvis saqarTvelos samarTlebrivi safuZvlebisa da janmrTelobis Sesaxeb kanonmdeblobis ZiriTadi kanonebis gacnoba, efeqturi da efeqtiani samedicino momsaxurebis miwodebis uzrunvelsayofad. saswavlo amocanebi: saojaxo medicinis samarTlebrivi da normatiuli aqtebis, kanonebis, kodeqsebisa da regulaciebis gagebis ganviTarebis xelSewyoba. -
samarTlebrivi urTierTobebisa da xelSekrulebebis gaformeba daqiravebulebTan, pacientebTan, saxelmwifo SemsyidvelebTan, samTavrobo da arasamTavrobo organizaciebTan.
-
saojaxo medicinis praqtikis marTva saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad.
C T
swavlebis Sedegebi:
winamdebare kursis dasrulebis Semdeg, monawileebs SeeZlebaT: pirveladi jandacvis doneze arsebuli ZiriTadi samarTlebrivi safuZvlebis gageba;
M F
-
pacientebis uflebebisa da movaleobebis gageba;
-
saojaxo medicinis praqtikis sxvadasxva upiratesobebisa da SezRudvebis gacnobiereba;
-
samarTlebrivi statusis im formis arCeva, romelsac mianiWeben upiratesobas, raTa, standartuli paketis moculobis farglebSi, ukeTesi momsaxureba miawodon registrirebul mosaxleobas;
-
gaaformon saxelmwifo kontraqtebi da sxva xelSekrulebebi sxvadasxva iuridiul pirebTan da pacientebTan;
-
imis gageba, Tu ra aris lizingi (arenda) da rogori xelSekruleba formdeba Senobebis mesakuTreebsa da saojaxo medicinis praqtikebs Soris;
-
pacientebis saCivrebze reagireba;
-
saqarTvelos kanonmdeblobis farglebSi mimdinare, ekonomikuri garemos kompleqsuri dinamikis gageba.
N
3
iuridiul-samarTlebrivi
janmrTelobis
formebis
industriis
msmenelTa momzadeba: M&A kursis dawyebamde, msmenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo programis Tavi 1, 3 da 4. dro orSabaTi 10.00-10.30 10.30-11.30
11.30-12.00 12.00-12.15 12.15-13.15 13.15-14.00 14.00-14.30 14.30-16.00 16.00-16.15 16.15-17.15
sakiTxi
swavlebis meTodologia
winaswari testi ganmarteba kursis mimdinareobis Taobaze; diskusia saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi programis Sesaxeb. sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi formebis daxasiaTeba Sesveneba sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi formis upiratesobebi da SezRudvebi sadili dawesebulebaTa licenzireba kontraqtirebis sakiTxebi Sesveneba pacientis uflebebi
werilobiTi testi leqcia diskusia leqcia, SekiTxvebi
savarjiSo, diskusia diskusia leqcia, analizi
C T
SemTxvevaTa ganxilva
M F
sakiTxebi, romlebic ganixileba samarTlis Sesaxeb modulis farglebSi: -
sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi formebis upiratesobebi da SezRudvebi: damoukidebeli samewarmeo (individualuri sawarmo, solidaruli pasuxismgeblobis sazogadoeba, komandituri sazogadoeba, SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba, saaqcio sazogadoeba, kooperativi), damoukidebeli arasamewarmeo (fondi an kavSiri), an aradamoukidebeli, sxva organizaciul-samarTlebrivi formiT dafuZnebuli erTeulis qvedanayofi (mag. poliklinikis nawili). Tu mTavroba miiRebs gadawyvetilebas da mianiWebs upiratesobas, saojaxo medicinis funqcionirebis TvalsazrisiT, organizaciul-samarTlebrivi formebis romelime konkretul statuss M&A kursis dawyebamde, maSin aRniSnuli statusis Sedegebi unda srulad iqneba ganxiluli kursis msvlelobis procesSi.
-
ra unda vicodeT saojaxis medicinis praqtikebis licenzirebis Taobaze?
-
kontraqtirebis principebi: gvWirdeba Tu ara kontraqtebi da ra aris umTavresi maxasiaTeblebi?
-
saojaxo medicinis praqtikas da regionul SUSIF-s (,,Semsyidvels”) (SeniSvna: kontraqtis finansuri da monacemTa elementebi SesaZloa ganixiloT finansebisa da informaciis marTvis modulebSi) Soris gaformebuli xelSekrulebis ganxilva.
-
Senobis mflobels da saojaxo xelSekrulebis ganxilva.
-
saojaxis medicinis praqtikis personalis samuSao kontraqtebi (SeniSvna: aRniSnuli SesaZloa aseve garCeuli iqnas adamianis resursebis marTvis modulis farglebSi).
N
medicinis
4
praqtikas
Soris
kontraqtebis
saijaro
(saarendo)
-
jandacvis ZiriTadi kanonmdeblobis mimoxilva [SeniSvna: aRniSnuli SesaZloa, agreTve, warmodgenili iqnas rogorc arsebuli mdgomareobis winaistoria, mxolod saswavlo masalaSi].
-
rogor uzrunvelvyoT medikamentebi im soflebSi, sadac ar arsebobs licenzirebuli afTiaqi? aRniSnuli, SesaZloa, saWiroebdes cvlilebebs kanonmdeblobaSi. politikosebi keTilganwyobiT ekidebian aseT cvlilebebs, Tu aRniSnuli xalxisaTvis aRmoCndeba sasargeblo damatebiTi xarjis gareSe.
-
ra ufleba-movaleobebi gaaCniaT pacientebs?
-
rogor unda moaxdinos saojaxo medicinis praqtikam pacientis saCivrebze reagireba?
winaswari testi (pre-testi) pre-testi daurigdebaT msmenelebs Tavidanve, gacnobisa da misalmebis Semdeg. miecemaT, agreTve, ganmarteba testis SevsebasTan dakavSirebiT: 15 wuTi gankuTvnilia pasuxebis Casawerad da TiToeul tests SesaZloa hqondes erTze meti swori pasuxi, amitom yvela sakiTxze miTiTebuli unda iqnas pasuxi ,,sworia”; ,,arasworia”. mosalodnelia, rom gacemuli pasuxebis didi nawili iyos araswori. maswavlebeli acnobs msmenelebs swor pasuxebs. pretestis Sedegebi ar unda ganixilebodes pasuxebis ,,sworia”; ,,arasworia”-s garCevis doneze. maswavlebelma unda daarwmunos msmeneli, rom kursis dasrulebamde, isini daeuflebian aRniSnul sakiTxebs da rom, kursis msvlelobis dros detalurad iqneba ganxiluli yvela sakiTxi. testi, SesaZloa, gamoiyenoT kursis bolosac. testebi warmodgenilia danarTSi 2.
C T
M F
ganmartebebi kursis Sesaxeb; saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi programis ganxilva
N
aRniSnul sakiTxze, maswavlebelma unda moamzados mokle 10-15 wuTiani prezentacia da pasuxi gascen msmenelTa mier dasmul, zogadi xasiaTis nebismier kiTxvas, Tumca specifiuri SekiTxvebze pasuxebi ganxiluli unda iyos Sesabamisi modulis gavlisas. amasTanave, maswavleblebma unda ganumarton msmenelebs, rom saqarTvelos jandacvis sistemaSi swrafad mimdinare cvlilebebis gamo, saswavlo programaSi mocemuli zogierTi informacia, SesaZloa, mocemuli momentisaTvis an uaxloesi momavlisaTvis ukve gaxdes arazusti. sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi formis daxasiaTeba (leqcia) aRniSnul sakiTxze, maswavlebelma mokled unda ganmartos sxvadasxva samarTlebrivi statusis sakvanZo elementebi da romelime maTgans ar unda mianiWon upiratesoba, raTa savarjiSos Sesrulebaze ar moaxdinon zegavlena. msmenelebs eqnebaT saSualeba winaswar gaecnon saswavlo masalas, Tumca, SesaZloa, dasvan SekiTxvebi, amdenad maswavlebeli Tavadac kargad unda acnobierebdes sxvadasxva iuridiuli statusis ZiriTad aspeqtebs. savarjiSo: sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi formis upiratesobebi da naklovanebebi: msmenelebi miiReben saswavlo masalas, romelSic warmodgenili iqneba danarTSi mocemuli cxrili. cxrilis ujrebSi, maT unda Camoayalibon TavianTi Sexedulebebi aRniSnul sakiTxTan dakavSirebiT da airCion, Tu romel statuss mianiWeben upiratesobas sakuTari praqtikisaTvis da ratom? mosalodneli pasuxebi da cxrili warmodgenilia danarTSi 3.
5
dawesebulebaTa licenzireba (diskusia) masalas msmenelebi gaecnobian winawar. maT SesaZloa daebadoT kiTxvebi maTi dawesebulebebis licenzirebis Sesaxeb. am mimarTulebiT ganxilul unda iqnas Semdegi aspeqtebi: esaWiroebaT Tu ara pirveladi jandacvis dawesebulebebs licenzia? ra gansxvavebaa licenzirebasa da akreditacias Soris? praqtikulad, ra gadawyvetilebebi esaWiroebaT ZiriTadi medikamentebiT uzrunvelyofas im soflebSi, sadac ar arsebobs licenzirebuli afTiaqi? (SesaZloa, igive SekiTxva SeitanoT saboloo testebSic. kontraqtirebis sakiTxebi (leqcia, diskusia) maswavlebelma unda ganixilos SUSIF-sa da saojaxo medicinis praqtikas Soris gaformebuli kontraqtis ZiriTadi elementebi, Tumca, xazgasmiT unda aRiniSnos isic, rom aseTi tipis kontraqti, jer kidev, oficialurad aRiarebuli araa. sadiskusio sakiTxebia: ras Secvlis aseTi kontraqti, pirveladi jandacvis adre arsebul sistemaSi? -
ra aris is sakiTxebi, dakavSirebuli da ratom?
romlis
Sesrulebac
-
romeli aspeqtebi Seicavs, ZvelTan SedarebiT, gaumjobesebuli urTierTobis elementebs da ratom?
C T
M F
pacientTa uflebebi
sirTuleebTan
an
riskTan
aris
ganixileba saojaxo medicinis centris SemTxvevebi, romlebic Seicaven konfliqtur situaciebs pacientsa da eqims (eqTans/administrators) Soris da romlebic gadaiWra dadebiTad an uaryofiTad (orive mxare kmayofilia). SemTxvevebi aRebulia realuri cxovrebidan da exeboda dafinansebas, viwro specialistebTan referirebas, diagnostikur da samkurnalo meTodebze uaris Tqmas, mocdis xangrZliv periods, da sxv. SemTxvevebi gadmocemuli unda iyos maswavleblis mier. diskusiis Sedegs unda warmoadgendes msmenelebis mier aRqma imisa, Tu ramdenad mniSvnelovania msgavsi SemTxvevebis dadebiTad gadaWra praqtikisaTvis. problemebis Tavidan acilebis TvalsazrisiT. SemTxvevebi warmodgenilia danarTSi 4.
N
6
meore saswavlo dRe moduli 2: adamianuri resursebis marTva winamdebare moduli miwodebuli iqneba M&A kursis meore dRes. saswavlo amocanebi: -
sworad iqnas aRqmuli adamianuri resursebis marTvis koncefcia;
-
saojaxo medicinis praqtikaSi dainergos adamianuri resursebis marTvis principebi;
-
Camoyalibdes marTebuli urTierTobebi da daidos saTanado kontraqtebi muSakebTan, saxelmwifo SemsyidvelTan, samTavrobo da arasamTavrobo organizaciebTan;
-
personalis da gaweuli momsaxurebis xarisxis marTva ganxorcieldes saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad.
winamdebare modulis mizania uzrunvelyofil iqnas adamianuri resursebis marTvis, rogorc koncefciisa da efeqturi/efeqtiani jandacvis uzrunvelyofis saSualebis swori aRqma, raTa Semcirdes ,,efeqturobis deficiti”, romelsac adgili aqvs arsebul organizaciebSi; agreTve, pirveladi jandacvis gundis wevrebs sTavazobs winadadebebs, Tu rogor SeuZliaT maT ganaviTaron marTvis unar-Cvevebi gundSi funqcionirebis procesSi. winamdebare modulSi ganxiluli iqneba adamianuri resursebis marTvis Zireuli aspeqtebis ZiriTadi principebi.
C T
M F
swavlebis Sedegebi:
winamdebare kursis dasrulebis Semdeg, msmenelebs:
N
-
eqnebaT Camoyalibebuli warmodgena adamianuri resursebis marTvis koncefciis Taobaze;
-
CamouyalibdebaT, agreTve warmodgena, adamianuri resursebis marTvis ganxorcielebis Taobaze;
-
eqnebaT codna imisa, Tu rogor unda ganxorcieldes maTi praqtikis farglebSi;
-
SeeZlebaT Camoayalibon marTebuli urTierTobebi da dadon saTanado kontraqtebi muSakebTan, saxelmwifo SemsyidvelTan, samTavrobo da arasamTavrobo dawesebulebebTan;
-
SeeZlebaT daakmayofilon adamianur resursebTan da pirveladi jandacvis doneze gaformebuli xelSekrulebebis farglebSi, gaweul samedicino momsaxurebasTan mimarTebaSi arsebuli, yvela moTxovna;
-
SeeqmnebaT warmodgena, Tu rogor ganaxorcielon personalis da gaweuli momsaxurebis xarisxis marTva saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad.
7
adamianuri resursebis marTva
msmenelTa momzadeba: me-2 modulis dawyebamde, msmenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo programis 5.
dro samSabaTi 10.00-10.30 10.30-11.30 11.30-12.00 12.00-12.15 12.15-13.15 13.15-14.00 14.00-15.00 15.00-16.00 16.00-16.15 16.15-17.15
sakiTxi
Tavi
swavlebis meTodologia
marTvis principebi saojaxo medicinis gundis saqmianobis organizacia samuSao datvirTvis gazomva Sesveneba samuSaos aRwerilobebi sadili saqmianobis Sefaseba uwyveti ganaTlebis organizacia Sesveneba arasamedicino saqmianobis Sesasruleblad gare kontraqtebis gaformeba (outsourcing)
leqcia diskusia savrjiSo savarjiSo savarjiSo (SemTxvevebis ganxilva) diskusia savarjiSo, diskusia
C T
sakiTxebi, romlebic ganxilul iqneba adamianuri resursebis marTvis modulis farglebSi: -
Sesavali leqcia ras warmoadgens marTva zogadad?
-
ras iTvaliswinebs saojaxo medicinis praqtikis marTva?
-
ras warmoadgens adamianuri resursebis marTva zogadad?
-
rogor xdeba saojaxo medicinis gundis saqmianobis organizacia?
M F
N
daqiravebis sakiTxebi -
vin aris damqiravebeli da vin aris daqiravebuli? urTierToebebi. samuSaoze ayvana da samuSaodan daTxovna.
damqiravebel-daqiravebulis
-
ras warmoadgens samuSaos aRweriloba da risTvis gvWirdeba igi?
-
rogor xdeba eqimisa da eqTnis samuSao datvirTvis gansazRvra?
-
rogor SeiZleba Sefasdes personalis calkeuli wevris mier movaleobebis Sesruleba? eqimebis
licenzireba da ganmeorebiTi licenzireba. (SeniSvna: SesaZloa aRniSnuli informacia miwodebuli iqnas mxolod saswavlo masalis me-5 TavSi).
eqimebisa da eqTnebis uwyveti ganaTleba -
diskusia: risTvisaa saWiro uwyveti ganaTleba?
-
rogoria sakanonmdeblo moTxovnebi uwyvet ganaTlebasTan mimarTebaSi?
-
vin anazRaurebs uwyveti ganaTlebis RonisZiebebs?
8
-
diskusia: rogor davgegmoT da ganvaxorcieloT uwyveti ganaTleba saojaxo medicinis praqtikaSi? uwyveti ganaTlebis ra RonisZiebebi ganvaxorcieloT? personalis gare wyarodan mozidva arasamedicino RonisZiebebisaTvis
-
arasamedicino saqmianoba saojaxo medicinis praqtikaSi (marTva, buRalteria, dasufTaveba, SekeTeba, avtomobilis marTva da sxva.)
registracia,
-
tvinis Sturmi: konkretuli arasamedicino amocanebis gadasaWrelad personalis gare wyarodan mozidvis upiratesobebi da naklovanebebi, finansuri Sedegebis gaTvaliswinebiT.
-
rogor movaxdinoT personalis gare wyarodan mozidvis organizacia? (gare wyarodan moziduli personalis anazRaureba ganxilulia finansebis modulis farglebSi). gamgeobis mier dadgenili wesebi.
adamianuri resursebis marTvis principebi (leqcia)
C T
maswavlebeli, akeTebs mokle mimoxilvas adamianuri resursebis marTvis ZiriTad principebze. garkveuli dro unda daeTmos msmenelTa SekiTxvebs, xolo specifikur kiTxvebze pasuxis gacema unda moxdes dRis ganmavlobaSi Sesabamisi masalis ganxilvis procesSi. saojaxo medicinis gundis saqmianobis organizacia (diskusia)
M F
ZiriTadad ganixleba Semdegi sakiTxebi: ramdenad izrdeba saojaxo medicinis servisebis paketi axali piloturi programis farglebSi;
N
-
ra moculobiT moxdeba antenataluri meTvalyureobisa uzrunvelyofa saojaxo medicinis gundebis mier?
da
ojaxis
dagegmarebis
-
ramdenad Seicvleba eqTnis roli saojaxo medicinis praqtikaSi?
-
rogor uzrunvelvyofT mTeli kviris ganmavlobaSi 24 saaTian pirvelad samedicino momsaxurebas soflisa da qalaqis mosaxleobisaTvis.
savarjiSo: samuSao datvirTvis gansazRvra maswavleblebma msmenelebs unda miawodon Semdegi informacia: ,,Tqven warmoadgenT soflis saojaxo medicinis praqtikis gunds, romelic Sedgeba ori ojaxis eqimisa da 2 eqTnisagan da emsaxureba 3 sofelSi mcxovreb 4500 registrirebul pacients. Tu gamoiyenebT saswavlo programaSi mocemul maCveneblebs, saSualod ra dro unda dauTmos eqimma ofisSi pacientis 1 vizits? ra datvirTva eqneba erT eqims im SemTxvevaSi, Tu gundis meore eqimi avadmyofobis gamo ver imuSavebs wlis ganmavlobaSi erTi Tvis manZilze da rogor gaarTmevdiT Tavs am situacias?” diskusiis dros maswavlebelma unda hkiTxos msmenelebs, Tu rogor afaseben isini ojaxis eqimebisa da eqTnebis samuSao datvirTvis Sefasebis saWiroebas. maswavlebelma unda Seecados daukavSiros diskusia saqarTveloSi mimdinare debatebs saojaxo medicinis gundze ganpirovnebuli pacientebis sasurveli (maqsimaluri) raodenobis Sesaxeb (1500; 2000) da saojaxo medicinisaTvis kapitaciuri principiT anazRaurebis sakiTxebs.
9
savarjiSo: samuSaoTa aRwerilobebi msmenelebma unda Seadginon, qvemoT CamoTvlilTagan, erTerTis saqmianobis mokle, magram amomwuravi samuSaos aRweriloba: saojaxo medicinis praqtikis eqimis samuSaos aRweriloba, romelic amave dros warmoadgens praqtikis menejers; -
zogadsaeqimo praqtikis eqTnis samuSaos aRweriloba;
-
sakuTar samuSaoTa aRweriloba.
samuSaoTa aseTi aRwerilobebi misaRebi unda iyos rogorc SromiTi kontraqtebis gasaformeblad, aseve individualuri Sesrulebis Sesafaseblad. savarjiSos Semdgomi diskusiis procesSi maswavlebelma unda sTxovos msmenelebs, gamoxaton sakuTari azri imis Sesaxeb Tu ramdenad sasargebloa samuSaoTa aseTi aRwerilobebi. ra upiratesobebi da naklovanebebi gaaCnia oficialur samuSaoTa aRwerilobas? ra Tqma unda, maswavlebels unda SeeZlos samuSaoTa aRwerilobis kargi nimuSis Cveneba - danarTi 5. individualuri saqmianobis Sefaseba
C T
maswavlebelma msmenelebs unda miawodos Semdegi informacia: ,,evropis mraval qveyanaSi kanoni avaldebulebs damsaqmebels TiToeul TanamSromelTan erTad, sul mcire, weliwadSi erTxel mainc oficialurad ganixilos individualuri samuSaos Sesrulebis Sefasebis Sedegebi. saqarTvelos kanonmdeblobiT, janmrTelobis saministro valdebulia weliwadSi erTxel Seafasos yvela eqimis saqmianoba”.
M F
diskusia unda gaimarTos maswavleblis mier dasmuli SekiTxvis irgvliv: ,,rogor fiqrobT, ra mizans emsaxureba saqmianobis Sefasebis aRniSnuli ganxilvebi? rogor unda ganaxorcielos saojaxo medicinis praqtikis menejerma aseTi Sefaseba, raTa miiRos arsebuli situaciis mkafio suraTi da SesZlos, rogorc calkeuli eqimis an eqTnis, aseve, mTeli praqtikis saqmianobis optimizacia?”
N
aRniSnul SekiTxvebze SesaZlo pasuxebi warmodgenilia danarTSi 6. maswavlebelma aseve, unda sTxovos msmenelebs gamoTqvan sakuTari Sexedulebebi saqmianobis Sefasebis aseTi sistemis naklovanebebis Sesaxebac. uwyveti ganaTlebis organizeba (diskusia) maswavleblebma unda mimarTon msmenelbs TxovniT, rom gamoxaton sakuTari Sexeduleba saojaxo medicinis gundis wevrebis uwyveti profesiuli ganviTarebis programebis mimarT saojaxo medicinis praqtikaSi. programaSi gaTvaliswinebuli unda iyos Semdegi aspeqtebi: romeli sagnebi unda SeirCes samedicino ganaTlebis programebisaTvis? -
ra dros moiTxovs uwyveti profesiuli ganviTarebis programa da rogor unda iyos igi organizebuli?
-
ra wyaroebidan unda movipovoT informacia uwyveti samedicino ganaTlebis oficialuri kursebis Sesaxeb?
-
sad movipovoT masala TviT-swavlisaTvis?
-
rogor davukavSiroT uwyveti samedicino ganaTleba ojaxis eqimebis licenzirebas?
10
-
rogor unda moxdes uwyveti samedicino ganaTlebis dafinanseba?
savarjiSo: arasamedicino saqmianobis delegireba maswavlemlebma msmenelebs unda miawodon Semdegi informacia: ,,saojaxo medicinis gundisaTvis, romelic Sedgeba 2 eqimisa da 2 eqTnisagan, piloturi programis farglebSi, gansazRvrulia 600 laris gadaxda praqtikis menejmentis mizniT. aRwereT qvemoT moyvanili 2 variantis dadebiTi da uaryofiTi mxareebi: a) marTvas axorcielebs Tavad saojaxo medicinis gundi; b) marTvis funqciebis gadacema poliklinikis direqtorisaTvis. gansazRvreT, romeli marTviTi funqciebis gadacema SeiZleba da romlis ar SeiZleba.” pirveli varianti, romelic SeiZleba ganxilul iqnas savarjiSos dasrulebis Semdeg, mdgomareobs imaSi, rom SesaZlebelia mxolod gansazRvruli samenejmento funqciis delegireba (yovelwliuri safinanso angariSebi da sagadasaxado formebi) da rom arsebobs iseTi funqciebic, romelic Tavad gundis mier SesaZloa ganxorcieldes (mag.: yoveldRiuri finansuri administrireba da sakadro resursebis marTva).
C T
M F
N
11
mesame saswavlo dRe moduli 3: finansebis marTva winamdebare moduli miwodebuli iqneba M&A kursis mesame da meoTxe dRes. saswavlo miznebi -
Camoyalibdes finansuri marTvis koncefciis aRqma; dainergos finansuri marTvis principebi saojaxo medicinis praqtikaSi; Camoyalibdes marTebuli urTierToba da gaformdes Sesabamisi kontraqtebi saxelmwifo SemsyidvelTan da pacientebTan; dainergos finansuri marTvis erTiani terminologia da erTiani saaRricxvo angariSebi da ganxorcieldes maTi Sesabamisi interpretacia; ganxorcieldes finansebisa da pirveladi jandacvis sawarmos marTva saqarTvelos kanonmdeblobis sruli dacviT.
swavlebis Sedegebi
C T
winamdebare modulis dasrulebis Semdeg, msmenelebs SeeZlebaT: sabaziso SeRavaTebis paketis koncefciisa da misi finansuri aspeqtebis gageba; -
pirvelad jandacvaSi gamoyenebuli provaideris mier anazRaurebis meTodebis gansazRvra;
-
registrirebuli mosaxleobis saojaxo medicinis standartuli paketiT gaTvaliswinebuli momsaxurebis gasawevad aucilebeli administraciuli Tu finansuri movaleobebis gacnobiereba;
-
Seiswavlon terminologia, Caataron finansuri sxvadasxva saaRricxvo dokumentebis Sinaarsi;
-
Seadginon kontraqtebi komunaluri momsaxurebis Sesaxeb;
M F
N
monacemebis
analizi
da
gaigon
-
ganasxvavon ZiriTadi saaRricxvo terminebi, rogoricaa aqtivebi, valdebulebebi da saaqcio kapitali; Semosavlebi da xarjebi; pirdapiri da zednadebi xarjebi;
-
Seadginon da sworad gaigon martivi sabuRaltro balansi sawyisi finansuri monacemebis safuZvelze;
-
Seadginon da sworad gaigon martivi saSemosavlo balansi sawyisi finansuri monacemebis safuZvelze;
-
awarmoon Semosavlebis da xarjebis marTva;
-
awarmoon Senobebis da aRWurvilobis amortizacia;
-
sabanko angariSis marTva saojaxo medicinis praqtikaSi;
-
Seadginon martivi biznes-gegma;
-
gamouweron sagadasaxado moTxovnebi (angariS-faqtura) saxelmwifo Semsyidvels da pacientebs;
-
warudginon finansuri da utilizaciis monacemebi saxelmwifo Semsyidvels;
-
sworad gaigon jandacvis dargis ekonomikuri garemos rTuli dinamika.
12
msmenelTa momzadeba: me-3 modulis dawyebamde, msenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo programis me6 Tavi. dro oTxSabaTi 10.00-10.30 10.30-11.30
sakiTxi
swavlebis meTodologia leqcia
12.00-12.15 12.15-13.15 13.15-14.00 14.00-16.00
finansebis marTva - zogadi nawili ZiriTadi SeRavaTebis paketis finansuri aspeqtebi samedicino momsaxurebis miwodebisaTvis anazRaurebis meTodebi; anazRaurebis meTodi piloturi programis farglebSi Sesveneba xarjebis tipebi; xarjebis gaangariSeba sadili biznes-dagegmareba da biujeti
16.00-16.15 16.15-17.15
Sesveneba wliuri balansi
11.30-12.00
dro xuTSabaTi 10.00-11.00 11.00-12.00 12.00-12.15 12.15-13.15 13.15-14.00 14.00-15.00 15.00-16.00 16.00-16.15 16.15-17.15
prezentacia, diskusia prezentacia, diskusia
interaqtiuri seminari prezentacia, savarjiSo, diskusia
C T
savarjiSo, diskusia
M F
sakiTxi
Semosavlebis aRricxva Semosavlebi pacientebisagan; salaros wigni Sesveneba sagadasaxado moTxovnebis momzadeba da angariSgeba SUSIF-is winaSe - I sadili sagadasaxado moTxovnebis momzadeba da angariSgeba SUSIF-is winaSe - II amortizacia da kapitaldabandeba Sesveneba gadasaxadebis gadaxda
N
swavlebis meTodologia savarjiSo, diskusia savarjiSo, diskusia
savarjiSo, diskusia
savarjiSo, diskusia savarjiSo savarjiSo, diskusia
sakiTxebi, romelTa ganxilvac moxdeba finansuri marTvis Sesaxeb modulis, farglebSi: -
-
ZiriTadi SeRavaTebis paketis finansuri aspeqtebi: mokle leqcia + diskusia. samedicino momsaxurebis miwodebisaTvis gadaxdis SesaZlo meTodebi pirveladi jandacvis doneze: mokle leqcia + diskusia [SeniSvna: aRniSnuli SesaZloa aseve miwodebuli iqnas rogorc informacia mxolos saswavlo masalaSi] saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi programis farglebSi samedicino momsaxurebis miwodebisaTvis mosalodneli anazRaurebis meTodebi. diskusia: romelia saojaxo medicinis praqtikis Semosavlebis savaraudo wyaroebi momaval wels?
13
-
-
rogor SevadginoTY martivi biznes-gegma? savarjiSo:SeadgineT biznes-gegma, gaangariSebisaTvis gamoiyeneT saojaxo medicinis praqtikis warmodgenili Semosavlebi da xarjebi. diskusia: generaluri gegmiT prognozirebuli saojaxo medicinis praqtikis wliuri xarjebis ganmarteba da rogor gamoviyenoT is biujetis kontrolisaTvis. rogor davdoT kontraqti SUSIF-Tan? rogori unda iyos kontraqti? rogoria kontraqtis orive mxaris valdebulebebi? (SeniSvna: aRniSnuli, SesaZloa, aseve
miwodebuli iqnas iuridiul-samarTlebrivi sakiTxebis Sesaxeb modulis farglebSi.) -
-
-
-
rogor davdoT kontraqti Senobis mflobelTan (sawarmoTa marTvis saagento), sadac xorcieldeba saojaxo medicinis saqmianoba? [SeniSvna: yvela sakontraqto sakiTxi, SesaZloa, aseve ganxiluli iqnas iuridiul-samarTlebriv sakiTxebis Sesaxeb modulis farglebSi.] Semosavlebis administrireba: SUSIF-is mier gadaxda, pacientebisagan miRebuli anazRaurebis da Tanagadaxdis miReba da registracia, Semosavlebis sxva SesaZlo wyaroebi. xarjebis administrireba: xelfasebi, gadasaxadebi da socialuri dazRvevis premiebi, komunikaciebis, eqspluataciis, masalebis xarjebi. rogor SevadginoT Semosavlebis da xarjebis wliuri mimoxilva? rogor vawarmooT sabanko angariSi saojaxo medicinis praqtikisaTvis? rogor SevadginoT sabuRaltro balansi? rogor davbegroT (gamovuweroT faqturebi) SUSIF-s da pacientebs? leqcia + savarjiSo. rogor warvudginoT finansuri da saqmianobis monacemebi SUSIF-s? rogor gamoviyenoT investicia da Senobisa da aRWurvilobis amortizacia? sagadasaxado kodeqsis mniSvneloba. materialuri infrastuqturis (saTavsebi da aRWurviloba) eqspluataciis da SekeTebis pasuxismgebloba. xsenebuli saqmianobis dagegmva da gaangariSeba. rogor gadavixadoT sxvadasxva gadasaxadebi? masalebisa da medikamentebis maragebis Seqmna da xarjva.
C T
M F
N
finansuri menejmentis Sesavali kursi (leqcia) maswavlebelma leqcia, SesaZloa, daiwyos SekiTxviT Tu ras niSnavs finansebis marTva da Semdeg ganixilos finansuri menejmentis Semdegi sakiTxebi: finansebis marTvis mniSvneloba saojaxo medicinis centris/praqtikis gadaxdisunarobisa da rentabelobis monitoringsa da SefasebaSi; misi roli operaciul dagegmvasa da gadawyvetilebis miRebaSi; -
finansebis marTvis ZiriTadi funqciebis: dagegmvis (ra servisebis miwodeba unda moxdes, vis mier, rodis, sad da rogor) danergvisa (resursebis mopoveba-moxmareba) da kontrolis (safinanso saqmianobis monitoringis, angariSgebis da saTanado koreqtivebis ganxorcieleba) mimoxilva.
-
finansuri angariSebis informaciis marTva;
-
finansuri angariSebis tipebi da maTi roli gadawyvetilebis miRebisa da samomavlo gegmebis Sedgenis procesSi, specifikuri magaliTebis warmodgeniT;
-
dawesebulebis gareT warsadgeni angariSebi da maTi gamoyenebis principebi;
Sedgena
resursebis
14
gonivruli
ganawilebis
mizniT
saWiro
-
sistematuri finansuri dagegmvis mniSvneloba saojaxo medicinis praqtikaSi, sabazro ekonomikisa da masiuri privatizaciis pirobebSi, finansuri saqmianobis da angariSvaldebulebebis zrdis aspeqtebis gaTvaliswinebiT;
-
finansebis menejmenti da saojaxo medicinis misia, pacientisa da sazogadoebis saWiroebebi, saxelmwifo maregulirebeli aqtebi, sxva politikuri, ekonomikuri da socialuri sakiTxebi.
sTxoveT msmenelebs, gipasuxon, Tu vin agebs pasuxs monacemebis momzadebasa da Semowmebaze maT organizaciaSi.
amJamad
an
momavalSi
finansuri
momsaxurebis bazisuri paketis finansuri aspeqtebi (diskusia) pirvel rigSi, maswavlebeli unda darwmundes, rom yvela msmenelma icis, Tu ras warmoadgens samedicino momsaxurebis bazisuri paketi da ra servisebisagan Sedgeba igi. jerjerobiT, ar damTavrebula diskusiebi bazisuri paketis SinaarsTan dakavSirebiT. mimdinareobs muSaoba pirveladi jandacvis universalur paketze, rac gulisxmobs ufaso momsaxurebas saqarTvelos yvela moqalaqisaTvis da agreTve ,,damatebiT paketze” (,,mediproteqti”), romelic ufaso iqneba mosaxleobis socialurad daucveli fenebisaTvis, xolo danarCen mosaxleobas mouwevs sadazRvevo premiumebis gadaxda. qvemoT moyvanilia jo kucinis mier SemuSavebuli sqema, romelic unda uCvenos maswavlebelma moswavleebs DdanarTi 7. mwvane veli aRniSnavs bazisur pakets.
C T
aRniSnuli sqema iZleva saSualebas ganxilul iqnas Semdegi aspeqtebi: arsebobs iseTi servisebi, romelTa anazRaurebac saxelmwifo dafinansebiT arasodes ar ganxorcieldeba. mag.: samedicino Semowmeba marTvis mowmobis misaRebad (servisebis gamoricxva/servisebis negatiuri CamonaTvali).
M F
N
-
mowyvladi (socialurad daucveli fenebi) jgufebi arasodes gadaixdian Tanagadaxdas nebismieri esenciuri servisisaTvis (,,gadaxdisagan ganTavisuflebuli jgufebi”);
-
aramowyvladi mosaxleoba sxvadasxva servisebisaTvis gadaixdis gansxvavebuli sididis Tanagadaxdas, mag.: martivi diagnostikuri testebis LRirebulebis naxevars da/an esenciuri medikamentebis Rirebulebis naxevars (an 75%)da/an erT lars yoveli konsultaciisaTvis (,,nawilobriv dafinansebuli servisebi”);
-
aramowyvladi mosaxleobac, SesaZloa, daiyos jgufebad, romlebic erTi d igive momsaxurebisaTvis moaxdenen sxvadasxva Tanagadaxdis dafinansebas, mag.: bavSvebi ganTavisuflebulni arian esencialur medikamentebze Tanagadaxdisagan, xolo mozrdilebi ixdian aseTi medikamentis Rirebulebis 80%-s (nawilobriv dafinansebuli mosaxleoba”);
-
SesaZlebelia, miRebul iqnas gadawyvetileba, rom mosaxleobis gansazRvrul jgufebs ar mieceT saxelmwifo dafinansebiT pirveladi jandacviT sargeblobis ufleba. mag.: aseTebs ganekuTvnebian qveynis moqalaqeebi, romelTa gamomuSavebac Zalian maRalia, an ucxoelebi (,,gamonaklisi jgufebi”).
samedicino momsaxurebis mimwodeblis anazRaurebis meTodebi (diskusia) maswavlebelma unda daadginos, aqvT Tu ara gaazrebuli msmenelebs anazRaurebis iseTi sxvadasxva meTodebis arsi, rogoricaa xelfasi, kapitaciuri anazRaureba, momsaxurebaze gadasaxadi, globaluri biujeti, gadasaxadi meore-mesameuli donis samedicino momsaxurebisaTvisa da diagnozTan dakavSirebuli jgufebi (DRG). msmenelebs, agreTve, unda
15
esmodeT Tu ras niSnavs ,,Sesyidva” (idealur viTarebaSi), ramdenad realuri ,,Semsyidvelia” SUSIF-i? miwodebuli servisebis moculobaze, Rirebulebasa da xarisxze anazRaurebis TiToeuli meTodis zemoqmedebis Sedegebis ganxilvis mizniT, maswavlebelma unda gamoiyenos danarTi 8Si moyvanili cxrili. msmenelebisaTvis gankuTvnil masalebSi, aseTi cxrili mocemulia Seuvsebeli saxiT. cxrilSi asaxulia TiToeuli meTodis Sedegebi, magram unda gvaxsovdes, rom isini warmoadgenen msjelobis sagans. diskusiis bolos maswavlebeli svams kiTxvas, gadaxdis romel meTods an meTodebis kombinacias aniWeben msmenelebi upiratesobas saojaxo medicinis axlad Camoyalibebuli gundisaTvis. sabuRaltro aRricxva (interaqtiuri sesia) maswavleblebi unda darwmundnen, rom msmenelebs esmiT buRaltruli terminebis Sinaarsi. mag.: xarji, Rirebuleba, fasi; -
xarjebis sxvadasxva tipebi: pirdapiri da arapirdapiri, perioduli da araperioduli da a.S.
C T
personalze gaRebuli xarjebi agreTve perioduli xarjebia, magram isini Cveulebriv, calke ganixileba. msmenelebma terminebi xarji, Rirebuleba da fasi unda ganixilon sakuTar samuSaosTan kavSirSi, magaliTad binaze vizitis, iseTi tipis servisebis magaliTze, romelic ar aris Setanili bazisur paketSi (magaliTad, marTvis mowmobis misarebad Catarebuli samedicino gamokvleva) da a.S. msmenelebma xarjebis tipebic (pirdapiri, perioduli da a.S.) unda ganixilon sakuTar samuSaosTan kavSirSi. monacemebi aRniSnulTan dakavSirebiT warmodgenilia danarTSi 9.
M F
N
savarjiSo: biznes gegmisa da biujetis Sedgena
msmenelisaTvis gankuTvnili saswavlo samuSao masalebi da SesaZlo pasuxebi warmodgenilia danarTSi 10 savarjiSo: balansis forma maswavlebelma unda Seamowmos icnobs Tu ara msmeneli balansis formis ZiriTad mizans: saojaxo medicinis praqtikis finansuri mdgomareobis ,,diagnostika” -
esmis Tu ara balansis formaSi gamoyenebuli terminebis mniSvneloba (mag.: aqtivebi, pasivebi da a.S.)
maswavlebeli sTxovs msmenelebs, rom Seavson maTi praqtikis oficialuri wliuri balansis forma (mxolod Sesaferisi punqtebi), romelic mTavrdeba 31 dekembers da masSi Seitanon metnaklebad realuri monacemebi. msmenelebs unda daurigdeT saswavlo programaSi gamoyenebuli ,,sawarmos balansis formis” modeli. diskusiis dros naTeli gaxdeba, gaiges Tu ara msmenelebma sxvadasxva saxis aqtivebisa da pasivebis mniSvneloba da gamoiyenes Tu ara TiToeuli maTganis mimarT metnaklebad realuri monacemebi.
16
gTxovT, gaiTvaliswinoT, rom advili ar aris zogierTi punqtisaTvis sididis miniWeba, rogoricaa fiqsirebuli aqtivebi: magaliTad sawyisi Rirebuleba unda gamoviyenoT Tu mimdinare sabazro Rirebuleba? aqcionerTa kapitalis sakiTxis ganxilva arCevanzea damokidebuli (ganmarteba ixileT saswavlo programaSi). balansis formis Sevseba iZleva saojaxo medicinis praqtikis finansuri ,,sijansaRis” gansazRvris SesaZleblobas. oficialuri wliuri balansis forma warmodgenilia danarTSi 11.
C T
M F
N
17
meoTxe saswavlo dRe moduli 3: finansebis marTva (gagrZeleba) savarjiSo: ganacxadi Semosavlebis
da xarjebis Sesaxeb
msmenelebma, met-naklebad realuri monacemebis gamoyenebiT, unda Seadginon maTi saojaxo medicinis gundis Semosavlebis martivi ganacxadi (2006 wlis 31 dekemberi), sadac miTiTebuli unda iyos Semosavlis yvela wyaro. Semdgomi diskusiis procesSi msmenelebma unda SeZlon Semosavlebis ganacxadis formisa da im Sedegebis ganmarteba, romelic maT gunds moutans mogebas an zarals. Semosavlebis martivi ganacxadis forma warmodgenilia danarTSi 12. savarjiSo: Semosavlebi pacientebidan; salaros wigni msmenelebma unda Seavson qviTrebi: a) pacientis mier Tanagadaxdaze b) sabaziso pakets zemoT gaweuli momsaxurebisaTvis gadasaxdel Tanxaze. aqedan gamomdinare, maswavleblebma saswavlo samuSao masalebis saxiT msmenelebs unda miawodon gadaxdis Seuvsebeli qviTrebi.
C T
diskusiis dros maswavleblebma yuradReba unda gaamaxvilon Semdeg sakiTxebze, rogoricaa: sabuRaltro Jurnalis warmoebis aucilebloba;
M F
-
finansuri operaciebis registrireba debitoruli da kreditoruli davalianebebis mixedviT;
-
ra Semosavlebi da xarjebi SeiZleba gaaCndes axladSeqmnil saojaxo medicinis gunds.
N
buRaltruli aRricxvis angariSTa gegma, debitoruli da kreditoruli davalianebebis aRricxvis formebi, salaros wignis nimuSi - warmodgenilia danarTSi 13.
savarjiSo: SUSIF-isaTvis angariS-faqturebisa da angariSebis momzadeba msmenelebma unda Seavson SUSIF-isaTvis warsadgeni Tviuri angariS-faqtura (forma #868 – danarTi 14), romelSic mocemuli iqneba saojaxo medicinis 2006 wlis piloturi proeqtis farglebSi SemuSavebuli gadaxdis axali meTodis bazaze miRebuli met-naklebad realuri monacemebi.
savarjiSo: amortizacia da kapitaldabandebebi savarjiSos Sesrulebis dawyebamde maswavleblebi unda darwmundnen, rom msmenelebma ician da esmiT saswavlo programis masalaSi gamoyenebuli terminebi. savarjiSos saxiT gamoyenebuli unda iyos warmosaxviTi situacia. maswavlebelma sityvierad unda miawodon msmenelebs Semdegi informacia: saojaxo medicinis centri aSenda donorTa saxsrebiT, ramac Seadgina 150.000 lari. 2007 wlis 1 ianvars sakuTrebis ufleba gadaecema saojaxo medicinis gunds, romlis iuridiuli statusia ,,gaerTianeba”. Senoba aSenebulia 400 kv.m. miwis farTobze. saojaxo medicinis gunds aseve gadaecema standartuli aRWurviloba, romlis Rirebuleba Seadgens 60.000 lars da moicavs avejs, samedicino da saofise aRWurvilobas.
18
msmenelebma unda axsnan, Tu rogor unda asaxos saojaxo medicinis gundma 2007 wlis amortizaciis gaangariSeba balansis formaSi da sagadasaxado departamentisaTvis warsadgen angariSSi. maT aseve unda upasuxon or kiTxvas: ra moxdeba im SemTxvevaSi, Tu amortizaciis Tanxebs gamoviyenebT sxva xarjebisaTvis? rogor aisaxeba es balansis formaSi? amortizaciis gaangariSebis forma warmodgenilia danarTSi 15. savarjiSo: gadasaxadebis gadaxda msmenelebma unda Seavson oficialuri sagadasaxado formebi 2007 wlisaTvis saojaxo medicinis sakuTari gundisaTvis (mxolod Sesabamisi punqtebi) da Seitanon masSi metnaklebad realuri monacemebi. maswavleblebma es formebi saswavlo samuSao masalis saxiT unda miawodon msmenelebs. oficialuri sagadasaxado formebi warmodgenilia danarTsi 16.
C T
M F
N
19
mexuTe saswavlo dRe moduli 4: janmrTelobis sainformacio sistemebis marTva winamdebare moduli miwodebuli iqneba M&A kursis mexuTe da bolo dRes. saswavlo amocanebi: informaciis mopovebis, damuSavebis da analizis simZlavreebi saqarTveloSi, ZiriTadad, mcirea da gadawyvetilebebis misaRebad informaciis gamoyenebis regularuli praqtika, jerac, naklebadaa gamoyenebuli. kursis erT-erTi amocanaa pirvelad jandacvaSi momuSave janmrTelobis profesionalebisaTvis klinikuri Tu administraciuli gadawyvetilebebis miRebisas informaciis sargeblianobis Sesaxeb warmodgenis Seqmna. amdenad, winamdebare moduli miznad isaxavs, daexmaros saojaxo medicinis personals marTvis sainformacio sistemis SeqmnaSi, romelic saSualebas miscems saojaxo medicinis centrebs ara marto awarmoon yoveldRiuri operaciebi, aramed generirebas ukeTebs monacemebs, romelic gamoiyeneba pirveladi samedicino momsaxurebis gavlenis Sefasebis mizniT.
C T
umTavresi sakiTxebi, romlebsac pirvel rigSi eqceva yuradReba, Semdegia: damfinanseblisaTvis sagadasaxado moTxovnebis (faqturebis) gamowera; -
angariSgeba SUSIF-is, daavadebaTa kontrolis erovnuli centris, sazogadoebrivi janmrTelobis departamentis da im sxvaTa winaSe, romlebic dakavebulia konkretulad pacientTa registraciiT, kontroliT da minimaluri monacemebis SegrovebiT;
-
individTa (mosaxleobis) samedicino momsaxurebis xarisxis mizniT monacemebis Segroveba.
swavlebis Sedegebi:
M F
N
uwyveti
gaumjobesebis
winamdebare modulis dasrulebis Semdeg monawileebs unda SeeZloT: -
gaigon marTvis da komunikaciis saTanado sistemebis Seqmnis mniSvneloba; informaciis uzrunvelyofa gadawyvetilebebis miRebis xelSewyobisaTvis; gansazRvron tendenciebi da garemoebebi, romlebic, savaraudod, zegavlenas iqoniebs organizaciebis miznebze; Seafason sainformacio nakadebis dadgenis saWiroeba; gansazRvron mmarTvelobiTi kontrolis formebi, romlebic Seesabameba marTvis sxvadasxva sainformacio sistemebs; gaaanalizon maTi organizaciis saWiroebebi informaciis Casawerad da Sesanaxad; gansazRvron konkretuli sainformacio moTxovnebi, romlebic Seesabameba organizaciis sxvadasxva nawilebs; gansazRvron monacemTa is CamonaTvali, romlebic unda Segrovdes marTvis Sesaxeb informaciis mosamzadeblad; gaigon monacemTa bazebis is SesaZleblobebi da gamoyenebis saSualebebi, romlebic arseboben ganviTarebuli pirveladi daxmarebis pirobebSi; gaigon informaciis gamoyenebis mniSvneloba proeqtis marTvisas; gaigon, Tu rogor gamoiyenon dagegmvis da grafikebis Sedgenis teqnika; gansazRvron proeqtis mmarTvelis roli;
20
gaigon, Tu ramdenad mniSvnelovania informaciis marTvasTan dakavSirebuli swavlebis strategiebis SemuSaveba.
-
msmenelTa momzadeba: me-4 modulis dawyebamde, msmenelebma unda Seiswavlon mocemuli saswavlo programis Tavi 6. dro paraskevi 10.00-10.30 10.30-12.00 12.00-12.15 12.15-13.15 13.15-14.00 14.00-15.00 15.00-16.00 16.00-16.15 16.15-16.45 16.45-17.15
swavlebis meTodologia
sakiTxi informaciis marTvis miznebi monacemTa Segrovebis mimoxilva
leqcia prezentacia, diskusia
Sesveneba rogor unda Sefasdes Tqveni dawesebulebis saqmianoba - I sadili rogor unda Sefasdes Tqveni dawesebulebis saqmianoba - II pacientTa registraciis procedura Sesveneba testi evaluacia
savarjiSo, diskusia
savarjiSo, diskusia
C T
M F
savarjiSo
zepiri da weriTi
sakiTxebi, romlebic ganxilul iqneba jandacvis sainformacio sistemebis marTvis modulis farglebSi: -
-
-
N
pacientTa siebis Sedgena da ganaxleba: klientebis reestrSi Setanis da registraciis sirTuleebi da maTi gadawyvetis saSualebebi. rogor SevadginoT da vawarmooT pacientTa saTanado saqmeebi/baraTebi? rogor movaxdinoT mimarTvebis da ukumimarTvebis efeqturi organizacia? rogor miviRoT informacia klientTa azris Sesaxeb? romeli klinikuri da epidemiologiuri monacemebis Segrovebaa savaldebulo? [SeniSvna: SUSIF-is mier moTxovnili finansuri monacemebi ganixileba finansebismarTvis modulis farglebSi] gvWirdeba Tu ara damatebiTi monacemebi saojaxo medicinis praqtikis TviTSefasebis mizniT? savarjiSo: martivad SeafaseT Tqveni saojaxo medicinis praqtikis mosalodneli saqmianoba 2006 wlis ivlis-dekemberSi. ra monacemebia saWiro da ras SeadarebT maT? ra Sedegebs moutans aseTi Sefaseba praqtikis saqmianobas 2007 wels? ra Semxvedri informacia dagWirdebaT sazogadoebrivi jandacvis departamentidan da SUSIF-dan Tqveni TviTSefasebis xarisxis gasaumjobeseblad? savarjiSo: rogoria Tqveni saojaxo medicinis praqtikis realuri datvirTva?
21
informaciis marTvis miznebi (leqcia) maswavleblebma msmenelebs mokled unda gaacnon saswavlo programis aRniSnuli Temis mTavari sakiTxi, romelzedac unda gakeTdes aqcenti, rac mdgomareobs imaSi, rom monacemTa Sekreba unda emsaxurebodes rogorc saojaxo medicinis praqtikis, aseve dainteresebuli saagentoebis miznebs. es niSnavs, rom unda moxdes monacemTa gaanalizeba da maTi gardaqmna sasargeblo informaciad. saojaxo medicinis gunds umniSvnelo zegavlenis moxdena SeuZlia im monacemebze, romlebsac iTxoven dainteresebuli saagentoebi. saojaxo medicinis gundma sul mcire sami saagentodan mainc unda miiRos damuSavebuli informacia ukukavSiris saxiT, rac maT miscems praqtikis warmoebis gaumjobesebis an miRweuli donis SenarCunebis saSualebas. Tumca saojaxo medicinis gundi Tavis mxriv valdebulia moaxdinos sakuTari saqmianobis analizi swori monacemebis gamoyenebiT, miuxedavad imisa, moiTxoven Tu ara maTgan dainteresebuli organizaciebi aseTi analizis Catarebas. mocemuli modulis mTavar amocanas warmoadgens sakuTari gundis saqmianobis analizis meTodikis swavleba. leqciis Semdeg unda moxdes im monacemebis ganxilva, romelsac moiTxoven dainteresebuli organizaciebi. sazogadod SeiZleba iTqvas, rom aseTi saagentoebi moiTxoven metismetad didi moculobis monacemebs da arasaTanadod iyeneben maT. amJamad saqarTveloSi jandacvis axali sainformacio sistemebis sferoSi muSaobs ramodenime proeqti da organizacia. Tu maswavleblisaTvis cnobilia uaxlesi informacia, am mimarTulebiT mimdinare saqmianobis Sesaxeb, maT SeuZliaT miawodon igi msmenelebs. saWiro monacemebis Sekreba (mimoxilva da diskusia)
C T
M F
maswavleblebma unda moamzadon saWiro monacemTa SekrebasTan dakavSirebuli sakiTxebis zogadi mimoxilva da imsjelon maT Sesaxeb msmenelebTan erTad.
N
rogor unda ganaxorcieloT saojaxo medicinis gundis saqmianobis analizi? msmenelebs saswavlo samuSao masalis saxiT eZlevaT Semdegi informacia: ,,Cven gvsurs Cveni saojaxo medicinis gundis saqmianoba SevafasoT erovnuli (an regionuli) donis kriteriumebis mixedviT. daiwyeT kriteriumebis mokle CamonaTvalis SemuSavebiT. Semdeg SeitaneT masSi Tqveni gundis maCveneblebi. Tu TqvenTvis cnobili ar aris gansazRvruli kriteriumis saSualo erovnuli (an regionuli) maCvenebeli, maswavlebeli mogawvdiT am cifrebs.” mosalodneli pasuxebi warmodgenilia danarTSi 17. savarjiSo: pacientTa registraciis procedurebi ojaxs survili aqvs daregistrirdes saojaxo medicinis gundTan. ojaxis wevrebi arian: mama (41 wlis), deda (37 wlis), ori Svili (14 da 17 wlis) da bebia (70 wlis). msmenelebma unda aRweron gundis mier registraciis procesSi gasatarebeli administraciuli RonisZiebebi. diskusiis procesSi yuradReba unda mieqces iseT sakiTxebs, rogoricaa: unikaluri saidentifikacio nomeri; -
aRniSnuli ojaxis sacxovrebeli adgilisa da saojaxo medicinis gundis geografiuli mdebareobis roli;
22
-
samedicino monacemebis miReba samedicino momsaxurebis winamorbedi mimwodeblebisagan;
-
ra monacemebi (maT Soris samedicino Sinaarsis monacemebi, mag. imunizaciis statusi) unda iqnes miRebuli ojaxis wevrebisagan;
-
ra monacemebi unda gaigzavnos SUSIF-Si.
pacientebis kmayofileba (ideebis generireba - ,,Brainstorming”) Tu programis ganrigi iZleva SesaZleblobas, maswavleblebs SeuZliaT Caataron ,,idebis generirebis” mokle sesia, romelic mieZRvneba pacientTa kmayofilebis Sefasebis martivi meTodebis SeqmnasTan dakavSirebuli ideebis SemuSavebas. testi msmenelebma individualurad unda gascen pasuxi saswavlo samuSao masalaSi menejmentisa da administrirebis kursTan dakavSirebiT mocemul ramodenime kiTxvaze. amis Semdeg maswavlebeli gaacnobs maT swor pasuxebs. sakiTxebi post testisaTvis warmodgenilia danarTSi 18.
C T
Sefaseba
msmenelebma unda Seavson Sefasebis standartuli forma. amis Semdeg maswavleblebi Caatareben mokle zepir Sefasebas. saWiroebis SemTxvevaSi, SefasebiT miRebuli monacemebi gamoyenebuli iqneba menejmentisa da administrirebis kursis Semdgomi adaptirebisaTvis.
M F
saswavlo programis Sefasebis kiTxvari warmodgenilia danarTSi 19.
N
finansuri terminebis glosariumi warmodgenilia danarTSi 20. terminologiis interpretacia warmodgenilia danarTSi 21.
23
danarTi 1
informacia saswavlo meTodologiis Sesaxeb leqcia
aqtiuri kritikis miuxedavad, leqcia sakmaod farTod gamoiyeneba saganmanaTleblo procesSi. samedicino saswavleblebis umravlesobaSi is swavlebis ZiriTadi meTodia. Tu leqtori gamocdilia, masala Sesabamisad SerCeuli da auditoria dainteresebuli, leqcia SeiZleba saukeTeso gza iyos specifikuri informaciis misawodeblad didi jgufisaTvis drois SezRudul monakveTSi. is moiTxovs safuZvlian momzadebas, karg prezentaciis unars da auditoriis saWiroebebis saTanadod aRqmas, winaaRmdeg SemTxvevaSi SeiZleba mosabezrebeli iyos da ver Seasrulos Tavis daniSnuleba. Lleqciis msvlelobisas ar xdeba saswavlo procesSi auditoriis Tanamonawileoba, amdenad rogorc swavlebis meTodi, pasiuria.
ra unda gavakeToT imisaTvis, rom leqcia efeqturi iyos? leqciis miznis (konteqstis) gansazRvris Semdeg saWiroa misi safuZvliani dagegmva. Tavdapirvelad daazusteT leqciis Sinaarsi, CamoayalibeT ZiriTadi Teoriebi, romlebic leqciis ZiriTadi Temis irgvliv unda gaaSuqoT.
C T
leqciis Sinaarsis gansazRvris meTodi:
ecadeT, CamoayaliboT is ZiriTadi ideebi da Teoriebi, rac leqciis Temaze gaxsendebaT. jerjerobiT, nu ecdebiT maTi Tanmimdevrobis gansazRvras.
M F
leqciis sqema
Semdegi safexuria leqciis Sinaarsis monaxazis struqturulad Camoyalibeba. leqciis gegmis sanimuSo magaliTi:
N
a b
Sesavali da mimoxilva CamoayalibeT leqciis mizani daazusteT ZiriTadi gansaxilveli sakiTxebi
a b g
pirveli sakvanZo sakiTxi ideebis ganviTareba magaliTebis gamoyeneba pirveli sakvanZo sakiTxis ganmeorebiT formulireba
a b g
meore sakvanZo sakiTxi ideebis ganviTareba magaliTebis gamoyeneba pirveli da meore sakvanZo sakiTxebis ganmeorebiT formulireba
a b g
mesame sakvanZo sakiTxi ideebis ganviTareba magaliTebis gamoyeneba pirveli, meore da mesame sakvanZo sakiTxebis ganmeorebiT formulireba Sejameba da daskvna
24
leqciis prezentacia
dasawyisi: Tuki Tqven ukve gansazRvreT ra Temaze unda isaubroT, axla jerovani yuradReba unda dauTmoT imas, Tu rogor apirebT amis gakeTebas. daviwyoT Tavidan-rogor fiqrobT leqciis dawyebas? amis Taobaze saboloo gadawyvetilebas nu miiRebT manamde, vidre studentebis auditoriis winaSe pirispir ar aRmoCndebiT. leqciis dawyebis umartivesi gzaa ganmartoT leqciis mizani da ramodenime sityva TqvaT imis Taobaze, Tu rogor apirebT am miznis miRwevas. kargia, Tuki geqnebaT vizualuri masala, mag. acetati, sadac warmodgenili iqneba leqciis mokle aRweriloba. msmenelebi mTel yuradRebas masze gadaitanen, da Tqven meti saSualeba geqnebaT damSviddeT da ganewyoT sasaubrod. cxadia, Tqven Tavad SegiZliaT moifiqroT raime originaluri, riTac auditoriis interesis gaRviZebas SeZlebT-ixumroT, failproeqtoriT warmoadginoT patara moZravi klipi, moyveT mokle iumoristuli ambavi, warmoadginoT pacienti an gaesaubroT ramodenime msmenels.
mTavaria gaxsovdeT, rom studentebi saleqcio TemiT unda daainteresoT da ara Tqveni anu leqtoris pirovnuli TvisebebiT. Tqveni, rogorc leqtoris gamocdilebis zrdasTan erTad, Tavdajerebulobac izrdeba. Tqven ufro mSvidad igrZnobT Tavs studentebis auditoriasTan urTierTobisas da Tavs metad Tavisufali moqmedebis uflebas miscemT. kargi iqneba, Tuki leqciis dawyebamde ramodenime students gaesaubrebiT, raTa maTi codna gansazRvroT. SegiZliaT leqciis dasawyisSi auditorias ramodenime SekiTxva dausvaT, mxolod ise, rom studentebi ar daafrTxoT da ,,gamocdis atmosfero" ar SeqmnaT. Tuki aRmoaCenT, rom maTi codnis deficiti im sakiTxe, romlis ganxilvasac apirebT Zalian TvalsaCinoa, mogiwevT ramdenadme SecvaloT Tqveni gegma da auditorias is informacia gadasceT risi miRebisTvisac mzadaa.
C T
M F
formati
yuradReba unda miaqcioT leqciis formats. unda gaiTvaliswinoT ori umTavresi faqtori: 1. mxolod verbaluri prezentacia naklebad efeqturia. am dros mosalodnelia auditoriis yuradRebis swrafi kleba. amdenad ecadeT gamoiyenoT audio-vizualuri masala; 2. unda cvaloT leqciis formati. qvemoT warmodgenili mrudi naTlad asaxavs, rom msmenelebi yuradReba leqciis dawyebidan maqsimum 20 wuTSi mkveTrad ecema, es vardna grZeldeba, vidre studentebs ar SeasvenebT an ar SecvliT swavlebis teqnikas. swavlebis teqnikis Secvlis gzebia kiTxvaris darigeba an studentebis testireba, studentebs Soris diskusiis xelSewyoba an videofilms fragmentis Cveneba.
N
leqciis dasruleba leqciis bolos daskvnis gakeTeba iseve mniSvnelovania, rogorc Sesaferisi Sesavali. kargad unda moamzadoT is frazebiT, riTic leqcias daasrulebT. studentebi, Cveulebriv, Zalian kargad imaxsovreben imas, rasac bolos ambobT. bolo frazebiT Tqven SegiZliaT kidev erTxel gausvaT xazi im umTavres momentebs, razedac leqciis dros saubrobdiT. SegiZliaT studentebs urCioT ra waikiTxon damatebiT am sakiTxis garSemo da misceT naTeli miTiTebebi aucilebeli momentebis Taobaze. mieciT auditorias ramodenime wuTi, raTa isini met-naklebad Camoyalibdnen da Tvali gadaavlon TavianT Canawerebs. leqtori leqciis warmarTvisas Tavs komfortulad unda grZnobdes. ecadeT SearCioT is manera da stili, romelic amis saSualebas mogcemT da, Tanac, maqsimalurad SeinarCunebT auditoriis interessa da monawileobas. periodulad cvaleT metyvelebis tempi da xmis tembri, gamoiyeneT siCume, SeinarCuneT vizualuri kontaqti auditoriasTan, periodulad moscildiT kaTedras, raTa naklebad formaluri garemo SeqmnaT.
25
aqtiuri monawileoba swavlebis saukeTeso gza iseTi situaciebis Seqmnaa, romelic studentis aqtiur monawileobas moiTxovs. interaqtiuli garemos Seqmnis saukeTeso gza SekiTxvebia. leqtorebis umravlesoba leqciis bolos auditorias SekiTxvebs usvams, Tumca xSirad studentebis pasuxi maT imedgacruebas iwvevs. zogierTi SekiTxvas leqciis mimdinareobisas svams. Tumca, am dros leqtors sifrTxile marTebs, radgan rTuli SekiTxvebiT SeiZleba studentebis seriozuli SeSfoTeba gamoiwvios. umjobesia, iseTi situacia SeqmnaT, rom yvela students hqondes kiTxvebze pasuxis gacemis saSualeba. SegiZliaT moamzadoT da slaidiT uCvenoT mravalarCevaniani SekiTxva, Semdeg auditorias sTxovoT, rom xelis aweviT dagidasturoT, Tu ramdeni miiCnevs mag. rom pirveli pasuxi marTebulia an romeli pasuxia marTebuli da a.S. mcire jgufebSi muSaoba
auditoriis dayofa mcire jgufebad da mcire jgufebSi muSaoba swavlebis Zalan efeqturi gzaa (teqnikaa). gasaocaria, magram am meTods leqciebis dros iSviaTad mimarTaven, Tumca, mcire jgufebad nebismieri zomis auditoriis dayofaa SesaZlebeli. Tuki leqciis dros am meTods erTxel mainc gamocdiT, imdenad STambeWdavia saleqcio sakiTxze mosaubre studentebis msjelobis mosmena, rom momavalSi aucileblad wesad gaixdiT amgvar muSaobas da uars ityviT didaqtikuri leqciebis mowyobaze. mcire jgufebSi gaerTianebul studentebs SegiZliaT sTxovoT ramodenime wuTiT isaubron konkretul Temaze an SeiZleba am jgufebma ufro didxans imuSaon da SedarebiT farTod ganixilon esa Tu is sakiTxi. msjelobis Semdeg SegiZliaT jgufis erT-erT warmomadgenels sTxovoT warmoadginos jgufis azri da damokidebuleba ganxilul sakiTxTan mimarTebaSi. es Zalian sasargeblo datvirTvaa, gansakuTrebiT maSin, Tu studentebs raime problemis gadaWras sTxovT da TiToeuli jgufi Tavis, meore jgufisagan xSirad radikalurad gansvavebul mosazrebas warmoadgens.
C T
M F
N
tvinis Sturmi
tvinis Sturmis teqnikis ramdenadme modificirebuli varianti leqciis drosac SeiZleba gamoviyenoT. am teqnikis detaluri daxasiaTeba qvemoTaa warmodgenili. tvinis Sturmis teqnikis gamoyeneba rekomendebulia leqciis dasawyisSive, rac Tqven auditoriis interesis gaRviZebis saSualebas mogcemT. leqciis dasawyisSi studentebs warmoudgenT sakiTxs an problemas da hkiTxavT maT ras fiqroben amis Sesaxeb. auditoriis nebismier mosazrebas leqtori komentaris gareSe iRebs da wers dafaze an acetatze. aseTi damokidebuleba xels uwyobs ,,lateraluri" an ,,divergentuli" azrovnebis ganviTarebas. erT-erTi leqtori Tavisi praqtikuli gamocdilebidan aRwers: ,,me warmatebiT gamoviyene tvinis Sturmis teqnika 120 kacian auditoriaSi. leqcia samedicino Canawerebis warmoebas Seexeboda. studentebs leqciis dawyebisTanave vTxove warmoedginaT TavianTi mosazrebebi samedicino Canawerebis warmoebis mniSvnelobis Sesaxeb. Semdeg movaxdine maTi ideebis kategorizacia (dajgufeba) da swored amis safuZvelze avage leqciis Semdgomi msvleloba. diskusia leqciis msvlelobisas sakmaod aqtiurad warimarTa. amis mizezi udavod is iyo, rom studentebi Tavad iyvnen am diskusiis iniciatorebi, leqcia mTlianad maTi mosazrebebis analizs eyrdnoboda." individualuri diskusia
es teqnika gansakuTrebiT efeqturia, Tuki Tqven gsurT xazi gausvaT romelime "sasicocxlo mniSvnelobis" sakiTxs. teqnikis warmarTvis detalebi qvemoT, mcire jgufebSi muSaobis meTodologiasTan erTad aris ganxiluli.
26
audio-vizualuri masalis gamoyeneba
ra saSualebebi arsebobs: 1. ,,overhed" proeqtori, romelmac TiTqmis mTlianad Caanacvla dafa. leqtors saSualeba aqvs winaswar moamzados vizualuri masala acetatebis saxiT da, aseve, Seinaxos is da gamoiyenos momavalSic. acetatze leqciis msvlelobisas SegiZliaT, saWiroebis SemTxvevaSi, daamatoT aucilebeli informacia. 2. 35mm-iani slaidi farTod gamoiyeneba. zogierT leqtors slaidebis mdidari koleqcia aqvs. maTi gamoyeneba Zalian efeqturia da msmenelebis interesis gaRviZebas uwyobs xels. slaidebis Cvenebisas ecadeT auditoriaSi Suqi mxolod mokle xniT gamorToT. xangrZlivi sibnele, slaidebis demonstrirebis momentis miuxedavad, interesis swraf klebas iwvevs. 3. video, Zalian kargi saSualebaa leqciis raRac (mokle) monakveTSi saCveneblad. video masalis saSualebiT xdeba iSviaTi SemTxvevebis da praqtikuli Cvevebis demonstrireba. saxelmZRvanelo masala
erT-erTi kvlevis SedegebiT gamovlinda, rom studentebs metad is leqciebi moswonT, romelzedac saxelmZRvanelo masalas urigeben. leqciis msvlelobisas studentebi iqve akeTeben Canawerebs. aseTi masala zogjer mxolod leqciis gegmas moicavs, amitom es auditorias leqciis dawyebisTanave unda daurigdes. zogierTi leqtori masalaSi (,,hendauTi") iseT informacias aTavsebs, romlis mopoveba students Cveulebriv saxelmZRvaneloebSi gauWirdeba an leqtorma icis, rom drois simciris gamo leqciaze am sakiTxebis srul mimoxilvas ver moaxerxebs. sasurvelia saxelmZRvanelo masalaSi students urCioT-ra waikiTxos am Temaze an rogor gaiRrmavos codna am sakiTxTan mimarTebaSi. aseTi saxis saxelmZRvanelo masala studentebs leqciis dasasruls unda daurigoT.
C T
M F
N
msmenelebis Canawerebi am sferoSi Catarebuli kvlevebis Sedegad dadasturda, rom leqciisas msmenelis mier Canawerebis warmoebas leqtorma xeli unda Seuwyos. Canawerebis gasakeTeblad igi, cxadia, leqcias aucileblad unda eswrebodes. informaciis CaniSvnisas msmeneli cdilobs gargveulwilad informaciis kodireba moaxdinos, am kodirebuli informaciis xelmeored wakiTxvisas studenti sakiTxs sakmaod Rrmad imaxsovrebs. leqtors SeuZlia studentebs daxmareba gauwios da saleqcio masalas metad struqturirebuli saxe misces-masalis demonstrireba sqemebisa da diagramebis saxiT bevrad ufro efeqturia, vidre ubralod prozauli aRwera.
27
prezentaciis Cvevebi:
ZiriTadi sakiTxebi: 1 raze unda vilaparakoT? 2 rogor unda vilaparakoT? raze unda visaubroT?
Sesavali o
o
o
waradgineT Tqveni Tavi • daazusteT wesebi, dro, Sinaarsi • SeajameT Tqveni saTqmeli ganaviTareT Tema • gadmoeciT masala • gaugeT auditorias CamoayalibeT Tqveni arCevani • warmoadgineT dasabuTeba • warmoadgineT mizezi
rogor vilaparakoT?
C T
xma o
mkafio • kontrolirebuli • cvaleT toni da aqcentebi
M F
komunikacia o
gamoiyeneT TvalsaCinoebebi • winaswar momzadeba gansacvifrebl Sedegs iZleva • slaidebi ufro formaluria • acetatebi sxvadasxvanairi
pozicia o
N
gaaSuqeT mimdinare mdgomareoba • aRwereT konteqsti
SesaZleblobebi o
gaaerTianeT konteqsti, Tema da problema • sirTule/simartive • Taviseburebebi/sargeblianoba
postskriptumi o
SeajameT • gaimoreT naTqvami’gansazRvreT ZiriTadi azri • miaRwieT SeTanxmebas auditoriasTan
rogor vilaparakoT?
poza o
ideqiT sworad • ideqiT saxiT auditoriisaken • ar gagefantoT yuradReba
28
•
xelebiT da sxeuliT moaxdineT sakiTxis ilustrireba;
komunikacia o
ZiriTadi sakiTxebi gadmoeciT zustad da martivad • TvalsaCinoebebi gqondeT martivi da naTeli • sakmarisi dro TvalsaCinoebebis aRsaqmelad
urTierToba o
mimarTeT TiToeul msmenels drois raRac monakveTSi • elaparakeT erT adamians mTeli prezentaciis manZilze • mniSvnelovania TvalebiT kontaqti
kontroli o
ecadeT arasodes dakargoT auditoria • SeinarCuneT kontaqti • CarTeT auditoria, Tu amCnevT, rom interesi daikarga • daakvirdiT,Q da P niSnebs.
SekiTxvebi: o
dasawyisSive dasaxeT politika • aqtiuri Tanamonawileoba • gaacnobiereT SekiTxva • upasuxeT an sTxoves vinmes gasces pasuxi
M F
rTuli SekiTxvebi: o
gaacnobiereT • Tavidan CamoayalibeT Tqveni Tvalsazrisi • gadaeciT pasuxis saSualeba auditorias • moigeT dro • sTxoveT kiTxvis damsmels, TviTon gasces pasuxi SekiTxvas.
kontroli: o
N
Tqven xarT pasuxismgebeli gqondeT kontroli droze • cvaleT tempi • xazi gausviT faqtebs da daskvnebs
dasasruls o
C T
SeajameT ZiriTadi azri • ra waiRes prezentaciidan. . . • . . . TaviT? . . . xeliT?
29
swavleba mcire jgufebSi
mcire jgufebSi swavleba, rogorc maswavleblis, aseve misi moswavleebisaTvis yvelaze saintereso da sasiamovno gamocdilebaa. warmatebis misaRwevad kargad unda dagegmoT Tqveni saqmianoba da maqsimalurad gaiumjobesoT jgufis marTvis Cvevebi. gaxsovdeT, konstruqciuli diskusia jgufSi spontanurad arasodes aRmocendeba. sirTuleebis Tavidan asacilebad kargad unda gaiazroT jgufuri muSaobis Taviseburebebi da sworad gansazRvroT, Tu rogor gamoiyenebT mcire jgufebTan muSaobis mravalferovan teqnikur da meTodologiur rekomendaciebs Tqvens winaSe dasmuli amocanis gadasaWrelad.
mcire jgufebSi swavlebis mniSvneloba ori, erTmaneTisagan sakmaod gansxvavebuli mizezis gamo mcire jgufebSi swavleba samedicino skolebSi swavlebis yvelaze popularuli meTodia. pirvel mizezs SeiZleba socialuri vuwodoT, xolo meores saganmanaTleblo. mcire jgufebSi kolegebTan da tutorTan urTierToba studentebis umravlesobisaTvis socialuri urTierTobis mniSvnelovani formaa. saganmanaTleblo TvalsazrisiT mcire jgufebSi swavlebis roli udavoa maRal inteleqtualuri Cvevebis ganviTarebis TvalsazrisiT, rogoricaa mizez-Sedegobrivi kavSirebis dadgena da problemis gadaWris Cvevebis ganviTareba; axleburi azrovnebis Camoyalibeba; pirovnebaTaSorisi urTierTobis iseTi Cvevebis aTviseba, rogoricaa mosmena, saubari, kamaTi, jgufSi lideroba. dRes, rodesac samedicino ganaTlebis procesSi sul ufro metad ikidebs fexs problemaze orientirebuli swavleba, studentebisaTvis am Cvevebis ganviTarebas udidesi mniSvneloba aqvs. amasTan, es is Cvevebia, rac yvela samedicino profesionalisaTvis aucilebelia. sxvagvarad warmoudgenelia maT mier efeqturi klinikuri saqmianobis warmarTva. mcire jgufebSi swavlebis socialuri da saganmanaTleblo aspeqtebis cal-calke ganxilva Zalian pirobiTia, Tumca, amis gaTvaliswinebas mainc arsebiTi mniSvneloba aqvs, radgan es ori mWidrod aris dakavSirebuli erTimeoresTan da TiTqmis Tanabar zegavlenas axdenen gamosavalze.
C T
M F
N
ras niSnavs swavleba mcire jgufebSi?
mTavaria gaxsovdeT-mcire jgufebSi swavleba ar aris leqcia mcirericxovan auditoriasTan. mcire jgufebSi swavleba, sul mcire, Semdegi sami ZiriTadi niSniT unda xasiaTdebodes: 1. aqtiuri monawileoba 2.
pirispir kontaqti
3.
mizandasaxuli aqtivoba
aqtiuri monawileoba mcire jgufebSi swavlebis upirvelesi da umTavresi maxasiaTebelia is, rom swavla da swavleba xorcieldeba yvela damswris aqtiuri monawileobiT. cxadia, jgufis wevrebis raodenobis gansazRvras arsebiTi mniSvneloba aqvs. jgufi iseTi zomis unda iyos, rom mis yvela wevrs hqondes sakmarisi dro jgufur muSaobaSi Tavisi wvlilis Sesatanad. sxvadasxva kvlevisa da praqtikuli gamocdilebis safuZvelze ganisazRvra, rom mcire jgufebSi msmenelTa optimaluri raodenoba 5-dan 8-mde meryeobs. xSirad jgufebSi studentebis ricxvi bevrad aRemateba am idealur variants. mcire jgufad ver ganvixilavT 20 kacian auditorias, Tumca mcire jgufebSi swavlebis teqnika aseT SemTxvevaSic SegiZliaT gamoiyenoT. yvelaze martivi, rac SegiZliaT gaakeToT-dayaviT didi auditoria mcire jgufebad, Tundac drois raRac monakveTSi da ecadeT maqsimalurad efeqturad gamoiyenoT mcire jgufTan muSaobis meTodologia.
30
pirispir kontaqti komunikaciisas mniSvnelovania ara mxolod verbaluri, aramed araverbaluri gzebic, rac gulisxmobs mimikas, Jestikulacias, pozas da TvalebiT kontaqts. pirispir kontaqtis misaRwevad da komunikaciis gasaumjobeseblad SegiZliaT jgufis wevrebi wriulad ganaTavsoT. mizandasaxuli moqmedeba mcire jgufSi mecadineobas yovelTvis unda hqondes garkveuli mizani. es ar aris Sekreba, ubralod saubrisa da azrTa gaziarebisaTvis (Tumca, samwuxarod, arcTu iSviaTad mcire jgufSi swavleba aseT saxes iRebs). mcire jgufuri muSaobisaTvis dasaxuli mizani SeiZleba sakmaod farTo iyos da moicavdes pacientis problemas, diskusias raime sakiTxis irgvliv an iseTi unar-Cvevebis aTvisebas, rogoricaa kritika, analizi, problemebis gadaWra da gadawyvetilebebis miReba. aRniSnuli miznebis misaRwevad maswavlebeli kargad unda flobdes jgufis marTvis da diskusiis warmarTvis Cvevebs. mcire jgufis marTva
mcire jgufebSi swavleba bevrad ufro rTulia, vidre leqciis Catareba, vinaidan mcire jgufTan muSaobisas mogiwevTY gaiTvaliswinoT studentebis qceva, pirovnuli Tvisebebi da sirTuleebi. warmatebis misaRwevad aucileblad unda SeiswavloT am gundis funqcionirebisa da Camoyalibebis Taviseburebebi. mcire jgufSi swavlebis warmarTvisas Tqveni Tavi SegiZliaT warmoidginoT, rogorc "sawyisi lideri", Tumca Tqveni roli SeiZleba erTi mecadineobis mimdinareobisas da mecadineobidan mecadineobamde mniSvnelovnad varirebdes. mag. Tu Tqven airCevT liderobis avtoritarul stils (rac, aracTu iSviaTad xdeba) da CamoyalibebT sakmaod bevr mizans, amiT SezRudavT msmenelebis spontanur monawileobas. umjobesia, metad kooperatiuli roli airCioT, misceT studentebs diskusiis dawyebis saSualeba, ikiTxoT maTi azri problemis Taobaze, sTxovoT ganmartebebi da a.S. warmatebulia is jgufi, romelsac SeuZlia ganagrZos mizandasaxuli moqmedeba maswavleblis mudvivi Carevis gareSec. maswavleblebis umravlesobas uWirs amis Sesruleba. Tumca, Tuki tutori bolosdabolos gaacnobierebs da Sinaganad daeTanxmeba jgufis damoukideblobis xelSewyobis ideas, gamosavali saocrad kargia. studentebis damoukidebeli azrovnebis unarisa da maTi, rogorc efeqturad funqcionirebadi gundis Camoyalibeba mcire jgufebSi swavlebis umTavresi amocanaa. maswavlebelma unda icodes, rom es gacilebiT ufro mniSvnelovania, vidre jgufis romelime wevris cnobismoyvareobis dakmayofileba ama Tu im sakiTxze Teoriuli ganmartebis micemiT an mis mier gansaxilvel Temaze eqspertuli codnis demonstrireba. mcire jgufis marTvis procesSi saWiroa ori ZiriTadi faqtoris gaTvaliswineba. esenia (1) jgufis ZiriTadi amocanis gansazRvra da (2) jgufis “SenarCuneba. mxedvelobaSia misaRebi aseve jgufis TiToeuli wevris individualuri saWiroebebi. jgufis amocanis zusti gansazRvra aucilebelia pirvel Sexvedraze. amave Sexvedraze maswavlebelma unda gaacnos jgufs misi samuSao taqtika, Tu momzadebis ra dones moelis is TiToeuli wevrisagan da a.S. sasurvelia studentebs daurigdeT hendauTebi (saxelmZRvanelo masala), radgan detalebis daviwyeba xSirad Zalian advilia. am masalaSi sasurvelia aRwerili iyos Semdegi: kursis dasaxeleba, aRwera da miznebi
C T
M F
N
maswavleblis saxeli da koordinatebi
studentebis sia
31
jgufis marTvis taqtika (mag. maswavleblis roli, studentebis roli, gamoyenebuli meTodebi)
samuSao moTxovnilebebi (mag. referatebi, klinikuri SemTxvevebis warmodgena)
Sefasebis meTodebi
rekomendebuli literatura
jgufis “SenarCuneba” gulisxmobs diskusiisaTvis Sesabamisi atmosferos Seqmnas. idealuri garemo unda iyos gaxsnili, urTierTmxardaWeris da ndobis gamomwvevi, da ara iseTi daxuruli, rom moaxdinos undoblobis da konkurenciis ganviTareba. zedmetad molaparake da dominanturi studentebis mtkiced, magram frTxilad marTva da Sesabamisad, wynari studentebis waxaliseba diskusiaSi CabmisaTvis kargi magaliTia imisa, Tu rogor unda Seiqmnas jgufSi mecadineobisaTvis adekvaturi garemo. kargi jgufi Semdeg kriteriumebs unda akmayofilebdes: jgufSi Tbili, misaRebi, komfortuli atmosferoa
jgufi swavlis process udgeba, rogorc kooperaciul da ara konkurenciul saqmianobas
jgufi acnobierebs, rom swavla, es is umTavresi mizezia, ramac misi Camoyalibeba ganapiroba
jgufis yvela wevris aqtiuri monawileoba
yvelas Tanabari Sansi aqvs iyos lideri
jgufuri mecadineobebi da davalebebi sasiamovnoa
Sinaarsi adekvaturad da efeqturadaa moculi
Sefasebas
studentTa daswreba regularulia
studentebi mecadineobaze momzadebulebi modian
C T
M F
N
jgufi ganixilavs, rogorc
swavlebis procesis ganuyofel nawils
mcire jgufSi mecadineobis struqtura
mcire jgufSi mizandasaxuli mecadineobisaTvis aucilebelia amocanisadmi struqturuli midgoma, rac gulisxmobs gegmis winaswar SemuSavebas, rogorc sakiTxebis, ise maTi droSi ganawilebis Taobaze. struqtura damokidebulia imaze Tu ris ganxilvas apirebT (sakiTxi diskusiisaTvis) da ra dro SegiZliaT dauTmoT amas. aseTi sqemebis SemuSaveba miznad ar isaxavs Tqveni moqnilobis SezRudvas, igi ubralod gexmarebaT CamoayaliboT mizani da amocanebi. SeiZleba TqvaT, rom es imdenad trivialuria, rom amaze Tavis Sewuxeba ar Rirs. magram, gaxsovdeT studentisaTvis mniSvnelovania icodes ris gakeTebas apirebs da ramdeni aqvs dro. Tqven zustad unda gansazRvroT ra dro dagWirdebaT winaswar dagegmili amocanebis gadasaWrelad da gaqvT Tu ara imis saSualeba, rom romelime sakiTxisaTvis winaswar dagegmili dro moulodnelad wamoWrili problemis ganxilvas dauTmoT. mcire jgufSi swavlebis es struqtura "gundaobis" principzea agebuli. individualuri davalebidan xdeba TandaTanobiTi progersireba da bolos problemas mTeli gundi erTad ganixilavs. aseT struqturis mTavari upiratesoba isaa, rom studentebis winaswar momzadeba dasaxuli amocanis misaRwevad aucilebeli aRar aris, winaswari xanmokle mosamzadebeli periodi imis saSualebas iZleva, rom studentebis sawyisi codna am sakiTxis garSemo gaTanabrdes. es, Tavis mxriv, uzrunvelyofs yvelas monawileobas (sawyis etapebze mainc).
32
rogor moviqceT, rodesac saqme cudad midis?
mcire jgufTan muSaobisas sxvadasxvagvari sirTuleebi SeiZleba aRmocendes. mag. Tu Tqven SegiZliaT ignorireba gaukeToT leqciaze MmTvlemare students an erTmaneTTan moalerse wyvils, mcire jgufSi es SeuZlebelia. kritikuli mniSvneloba aqvs imas, Tu rogor moaxerxebT mcire jgufebSi am problemebis gadaWras. avtoritaruli damokidebuleba dauSvebelia, vinaidan mTlianad anadgurebs TanamSromlobis atmosferos, rasac mcire jgufebSi warmatebuli muSaobisaTvis sasicocxlo mniSvneloba aqvs. zogadad, rekomendebulia aRmocenebuli problemis ganxilva jgufTan erTad da amis Taobaze maTi azris gageba. Tqveni, rogorc jgufis lideris erT-erTi funqcia gundisa da misi wevrebis individualuri saWiroebebis drouli gamovlenaa. kvlevebiT gamovlinda is sirTuleebi, rasac studentebi ganicdian, kerZod: uWirs diskusiaSi monawileoba;
gundis muSaobis tradiciebis gageba da qcevis misaRebi normebis gansxvavebuli aRqma;
arasakmarisi codna, rac zRudavs diskusiaSi mis monawileobas;
,,Sefasebis kompleqsi"
C T
es sirTuleebi xSirad aqtiuri diskusiis procesSi aRmocendeba. zogierTi studenti ubralod dabneulobis an SiSis gamo, rom kolegebisa da maswavleblis winaSe azrs saTanadod ver Camoayalibebs gaurbis diskusiaSi monawileobas. amdenad, rogorc zemoT ukve aRvniSneT arsebiTi mniSvneloba aqvs maswavleblis mier mecadineobis miznisa da amocanebis naTlad formulirebas. mTavaria studentma gaacnobieros, rom ucodinaroba, SedarebiTi mcnebaa da amis demonstrireba samarcxvino ar aris, xolo maswavlebelma yvelanairad unda scados am ucodinarobis gamovlena da saTanado reagirebis uzrunvelyofa. problemebs iwvevs studentebis SiSi Sefasebis Taobaze. es gansakuTrebuli simZafriT maSin iCens Tavs, rodesac studentebma ar ician ra kriteriumebs gamoiyenebs maswavlebeli maT Sesafaseblad. ecadeT, Sefasebis meTodologia droulad gaacnoT jgufis yvela wevrs.
M F
N
`mozuzune~” jgufebi
waaxalisebs aqtiurobas jgufSi, gansakuTrebiT did jgufebSi, rodesac yvelas surs azris gamoTqma an zogierTi moswavle ar monawileobs jgufis muSaobaSi morcxvobis gamo. problemis gacnobis Semdeg jgufis wevrebs eZlevaT saSualeba azri gauziaron gverdze mjdoms, an diskusia mimdinareobs qvejgufebSi. profili: xels uwyobs msmenelTa aqtiur monawileobas, magram xSirad Zneli samarTavia.
gamoyeneba: formaluri prezentaciis Sewyveta jgufis azris gagebis mizniT; prezentaciis SesabamisobaSi darwmuneba.
procedura
jgufi iyofa qvejgufebad. TiToeulSi 3-4 studentia
ramodenime wuTis ganmavlobaSi qvejgufebSi mimdinareobs diskusia (meTodis saxelwodeba modis diskusiiT gamowveuli xmauridan)
davaleba gasagebi unda iyos
TiToeuli qvejgufi moxsenebas akeTebs didi jgufis winaSe.
33
seminari
Tavdapirvelad ganixileboda, rogorc maswavleblis mier warmarTuli sistematiuri mecadineobebi. dRes, swavlebis am meTodSi xSirad igulisxmeba diskusiaze dafuZnebuli jgufuri mecadineoba, romelsac uZRveba sagnis Rrmad mcodne pirovneba.
profili: gamoyeneba:
jgufis wevrebi monawileoben diskusiaSi; meTodi aris moqnili da sakiTxis Rrmad ganxilvis saSualebas iZleva. informatiulia, iZleva bazisuri codnis gaRrmavebis, sakiTxia analizisa da sinTezis saSualebas. debatebi
sityva momdinareobs Zveli franguli sityvidan, romelic niSnavs “davas”. meTodi gulisxmobs sayoveTao diskusias. Tu Sesabamisi proceduruli sakiTxebi daculia, es meTodi individTa jgufebs garkveuli mosazrebis irgvliv kamaTis saSualebas aZlevs. gamosavali xSirad damxmare mniSvnelobas iZens. profili:
gamoyeneba:
gamoiyeneba sakamaTo sakiTxebis ganxilvisas. es aris analitikuri meTodi da anviTarebs prezentaciis Cvevebs, magram SeiZleba gamoiwvios zedapiruli midgoma da da gaxdes konkurenciis mizezi. monawileobis miRebis saSualeba xSirad SezRudulia. sakiTxebis da midgomebis gamokvleva, prezentaciis Cvevebis ganviTareba.
C T
M F
mini-leqcia
faqtebis da Teoriis mokled gadmocema jgufuri mecadineobisas, romlis mizania diskusiis stimulireba da Sesaswavli sakiTxebis dakavSireba erTmaneTTan. monawileebma SeiZleba gadmoscen sakuTari azrebi da, amdenad, ufro aqtiurad CaerTon swavlebis procesSi.
profili:
N
mravalferovans xdis swavlebis process da zrdis jgufis aqtiurobas. saWiroebs winaswar momzadebas, magram resursebis gamoyenebis ekonomiuri gzaa. gamoyeneba: kargia sxvadasxva saxis unar-Cvevebis ganviTarebisaTvis da jgufuri muSaobisaTvis. diskusia SemTxvevis irgvliv
es aris swavlis/swavlebis idealuri meTodi, SeiZleba iyos formaluri da araformaluri. emyareba realobas da individualur gamocdilebas, moiTxovs sakiTxebis praqtikul gadawyvetas. SeiZleba miiRos rolebis TamaSis, mikroswavlebis, jgufuri muSaobis an kritikuli incindentis ganxilvix saxe. sasargebloa iseTi sakiTxebis Seswavlisas, rogoricaa klinika, komunikacia, gadawyvetilebebis miReba da konsultaciis teqnika, gansakuTrebiT videokonsultaciebis da simulirebuli pacientebis Seswavlisas. meTodis ZiriTadi sirTuleebia drois araefeqturi gamoyeneba da zogjer konfrontaciis Tavidan acilebis aucilebloba. alalbedze SerCeuli SemTxvevebis analizi. praqtikaSi ganxilul SemTxvevebs arCeven raime niSnis gareSe da mimoixilaven maT menejmentis sxvadasxva aspeqtis gasaSuqeblad. es meTodi hgavs simulirebuli pacientebis meTods.
34
problemuri SemTxvevebis analizi. SemTxvevebi unda SeirCes winaswar. meTodi praqtikuli swavlebisTvisaa da hgavs swavlebas balintis jgufebSi, sadac faseuli komponentebia mxardaWera da problemebis gadawyveta.
profili: gamoyeneba:
realobaze damyarebuli, mravalferovani, ekonomiuri. midgomebis, gadawyvetilebis miRebis, problemis gadaWris da klinikuri unarCvevebis aTviseba da daxvewa; aRniSnuli maxasiaTeblebis gamokvleva spontanurad an winaswari dagegmvis Semdeg. kritikuli SemTxvevis analizi
es aris realobidan aRebuli gansakuTrebuli SemTxvevis ganxilva: erTi monawile aRwers dilemas, problemas an krizisul faqts. jgufi cdilobs gaerkves problemis mizezebSi; ganixilavs am faqtis mier monawileebSi aRZrul emociebs da mis SesaZlo gamosavlebs. es aris azrovnebisa da emociebis gamokvlevis usafrTxo meTodi, romelic rolebis TamaSis winamorbedia. profili: realobasa da gamocdilebaze damyarebuli, analitikuri; iZleva unar-Cvevebis ganviTarebis saSualebas; moiTxovs momzadebas. gamoyeneba: swavla gamocdilebis safuZvelze; aviTarebs empaTias, Rrmad wvdomis, analitikur da problemis gadaWris unars.
C T
praqtikuli Cvevebis swavleba
M F
praqtikuli swavleba swavlebis meTodebs Soris yvelaze naklebad Seswavlili sferoa. garda amisa, aRsaniSnavia is faqtic, rom swavlebis naklovanebebi yvelaze xSirad am sferoSi iCens Tavs. profili: swavlis es meTodi aqtiuria, moswavleebi eCvevian realuri problemebis gadaWras., Seefereba swavlebis sxvadasxva SemecnebiT stils. moiTxovs momzadebas, dros da xelmZRvanelobas maswavleblis mxridan. gamoyeneba. praqtikuli unarCvevebis (komunikaciis, marTvis da sxv.) da problemis gadaWris unaris aTviseba.
N
maswavlebeli, romelsac efeqturi praqtikuli swavlebis uzrunvelyofa SeuZlia
mTavari maxasiaTeblebi, romlebic eqspertebis mosazrebebis, studentebis warmodgenisa da praqtikuli swavlebis procesze dakvirvebis safuZvelze ganisazRvra Semdegia: - maswavlebeli cdilobs uzrunvelyos msmenelebis aqtiuri monawileoba erideba, maTTvis mxolod pasiuri damkvirveblis statusis Seqmnas; -
maswavebeli mudmivad axdens swavlebis damokidebulebis demonstrirebas;
-
maswavlebeli anviTarebs problemis gadaWris Cvevebs;
-
maswavleblisaTvis fokusi praqtikuli masalisa da bazisuri da mecnieruli monacemebis integraciaa. igi drois did nawils ar uTmobs faqtobrivi masalis didaqtikur swavlebas.
-
swavleba mastimulirebeli da sainteresoa.
-
swavleba praqtikul sakiTxebzea orintirebuli da ara Teoriulze.
35
am
formis
mimarT
Tavisi
procesSi da pozitiuri
-
maswavlebeli msmenelebisadmi daexmaros maT.
megobruladaa
ganwyobili
da
yvelanairad
cdilobs
samwuxarod, yvela es maxasiaTebeli iSviaTad ,,amkobs" romelime maswavlebels. magram am maxasiaTeblebis codna Tqven saSualeba mogcemT ukeT gaacnobieroT Tqveni roli da metad kritikulad SeafasoT sakuTari saswavlo saqmianoba.
C T
M F
N
36
danarTi 2
pre-testi
pasuxebis Casawerad gankuTvnilia 15 wuTi. TiToeul tests, SesaZloa, hqondes erTze meti swori pasuxi, amitom yvela sakiTxze miTiTebuli unda iqnas pasuxi ,,sworia”; ,,arasworia”. 1. a. b. g. d.
saojaxo medicinis praqtikisaTvis yvelaze misaRebi iuridiuli statusia:
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba; fondi asociacia poliklinikur-ambulatoriuli organizaciis nawili
2. janmrTelobis dacvis kanoni warmoadgens: a. normatiul aqts b. samarTlebriv aqts g. kodeqss d. brZanebulebas.
C T
3. romeli dokumentis wardgena ar aris saWiro saojaxo medicinis praqtikis warmoebaze licenziis misaRebad?
M F
a. e. w. “pasporti” b. cnoba iusticiis saministroSi registraciis Sesaxeb g. sertifikati higienuri mdgomareobis Sesaxeb d. eqimTa diplomebi (saxelmwifo sertifikatebi).
N
4. Tu ojaxis eqimi mkurnalobs pnevmoniiT CamoTvlilTagan romeli pirobaa swori?
daavadebul
pacients,
qvemoT
a. es aris iuridiulad savaldebulo movaleoba b. es aris iuridiulad arasavaldebulo movaleoba g. es aris ara iuridiuli, aramed moraluri valdebuleba d. zemoT CamoTvlilidan arcerTi ar aris swori. 5. Tu saojaxo medicinis gundi ar aris im Senobis mflobeli, sadac muSaobs, qvemoT CamoTvlilTagan romeli pirobaa swori? a.
yovelTvis unda arsebobdes saijaro xelSekruleba Senobis mflobelsa da saojaxo medicinis gunds Soris; b. praqtikis iuridiuli statusi gansazRvravs, saWiroa Tu ara saijaro xelSekruleba; g. moiTxoveba ara saijaro xelSekruleba, aramed dasaqmebis xelSekruleba; d. saqarTvelos jandacvis sistemaSi jer ar arsebobs saijaro xelSekruleba. 6. ofisSi erTi konsultaciis saSualo xangrZlivoba ojaxis eqimTan, romelTanac daregistrirebulia 2000 pacienti, Seadgens: a.
5 wuTs
37
b. 10 wuTs g. 15 wuTs d. 20 wuTs. 7. SUSIF-is TvalsazrisiT, romelia saojaxo medicinis praqtikis anazRaurebis yvelaze anazRaurebis naklebad xarjiani meTodi: a. momsaxurebaze gadasaxadis sistema; b. kapitaciuri sistema; g. kombinirebuli varianti - sabiujeto sistema + saxelfaso sistema, romelic daefuZneba 2006 wlis xelfasebis realur sidides; d. kapitaciuri da momsaxurebaze gadasaxadis sistemebis kombinirebuli varianti. 8. saojaxo medicinis praqtikis danaxarjebi eleqtroenergiaze ganekuTvneba: a. fiqsirebul xarjebs; b. arapirdapir xarjebs; g. pirdapir xarjebs; d. araperiodul xarjebs.
C T
9. saojaxo medicinis praqtikis balansi warmoadgens:
a. Semosavlebisa da xarjebis saerTo suraTs konkretuli wlisaTvis; b. mogebis an xarjebis gaangariSebis meTods konkretuli wlisaTvis; g. Senobebisa da aRWurvilobis amortizaciis gaangariSebis meTods; d. praqtikis finansuri ,,sijansaRis” saerTo suraTs.
M F
N
10. amortizaciis meTodi:
a. gamousadegaria saojaxo medicinis axladCamoyalibebuli gundebisaTvis; b. gamosadegia mxolod individualuri mewarmeebisaTvis; g. Zalzed mniSvnelovania materialuri aqtivebis droulad CanacvlebisaTvis; d. gansazRvravs grZelvadiani aqtivebis Rirebulebas. 11. saojaxo medicinis gundTan registrirebuli warmoadgens indikators, romelic gviCvenebs:
bavSvebis
imunizaciis
maCvenebeli
a. gundis mer Setanil wvlils imunizaciis procesSi; b. gundis muSaobis produqts; g. gundis muSaobis Sedegs; d. gundis muSaobiT ganpirobebuli zegavlenis xarisxs. 12. saojaxo medicinis gundis saqmianobis monitoringis sistemebidan upiratesoba eniWeba: a. daavadebaTa saerTaSoriso klasifikacias; b. pirveladi jandacvis saerTaSoriso klasifikacias; g. statistikis erovnuli departamentis mier gansazRvruli maCveneblebis CamonaTvals; d. SUSIF is mier gansazRvruli maCveneblebis nusxas.
38
danarTi 3
savarjiSo: sxvadasxva organizaciul-samarTlebrivi formis upiratesobebi da naklovanebebi:
qvemoT moyvanil cxrilSi aRwereT, Tqveni azriT ra dadebiTi da uaryofiTi mxareebi aqvs saojaxo medicinis praqtikebis sxvadasxva iuridiul statuss. Tqveni sakuTari praqtikisaTvis, romel organizaciul-samarTlebriv statusis romel formas mianiWebdiT upiratesobas da ratom?
iuridiuli statusi asociacia fondi S.p.s. saaqcio sazogadoeba individualuri mewarme dasaqmebulia, mag.: poliklinikis an adgilobrivi xelisuflebis mier
dadebiTi mxareeebi saojaxo medicinis praqtikisaTvis 1 a 2 a 3 a 4 a 5 a
uaryofiTi mxareeebi saojaxo medicinis praqtikisaTvis 1 b 2 b 3 b 4 b 5 b
6 a
6 b
C T
dadebiTi mxareeebi saojaxo medicinis praqtikisaTvis - SesaZlo pasuxebia: 1a: 2a: 3a: 4a: 5a: 6a:
M F
damoukidebeli; martivi struqtura; ufro martivia misi dafuZneba, vidre fondisa. damoukidebeli; martivi struqtura; martivia dasafuZneblad. damoukidebeli; saaqcio sazogadoebasTan SedarebiT martivi struqturaa, magram arc ise martivia, rogorc asociacia an fondi; ar Seesabameba, es varianti miuRebelia saojaxo medicinis praqtikisaTvis; sruli Tavisufleba; kargi motivaciebi; sawesdebo fondebi ar moiTxoveba; ar saWiroebs sakanonmdeblo cvlilebebs (kaxeTSi)
N
SezRudvebi saojaxo medicinis praqtikisaTvis - SesaZlo pasuxebia: 1b:
2b:
3b:
4b:
igi moiTxovs ambulatoriul-poliklinikuri gaerTianebis likvidacias (garda imereTis regionisa); igi moiTxovs wesdebas, magram es wesdeba ar unda gansazRvravdes wevrebis mier Senatanebis raodenobas (ufro martivia, vidre fondi); aucilebelia misi daregistrireba sagadasaxado inspeqciaSi, rac moiTxovs saregistracio gadasaxadis daaxloebiT 200 laris gadaxdas; organizaciis Semosavali SeuZlebelia gardaiqmnas wevrebis dividendebad; igi moiTxovs ambulatoriul-poliklinikuri gaerTianebis likvidacias (garda imereTis regionisa); igi moiTxovs wesdebas, romelSic gansazRvrulia Senatanebis minimaluri odenoba da tipebi; igi aseve Seicavs miTiTebebs am Tanxebis gankargvis Sesaxeb; aucilebelia misi daregistrireba iusticiis saministroSi, rac moiTxovs saregistracio gadasaxadis – 200 laris gadaxdas; organizaciis Semosavali SeuZlebelia gardaiqmnas wevrebis dividendebad; saWiroa minimum 2.000 lari sawesdebo kapitali (Tumca es fuli rCeba partniorebis sabanko angariSze); SesaZlebelia sameTvalyureo sabWos arseboba, magram savaldebulo ar aris; saWiroa minimum 10.000 lari sawesdebo kapitali, kompleqsuri strutqturuli da organizaciuli moTxovnebi; aucilebelia sameTvalyureo sabWos arseboba;
39
5b:
6b:
mewarme kisrulobs ZiriTad riskebs; mxolod mcire raodenobis eqimebs SeswevT unari SeiZinon kerZo farTi da aRWurviloba; savaraudod, SeuZlebelia, ganTavsdes evrokavSiris/msoflio bankis proeqtebis farglebSi garemontebul dawesebulebebSi; am situaciaSi saojaxo medicina ver ganviTardeba; ar aris pjd personalis motivaciis meqanizmebi.
C T
M F
N
40
danarTi 4
pacientTa uflebebi – SemTxvevebis ganxilva
saojaxo medicinis erovnul saswavlo centris SemTxvevebis ganxilva. am amocanebSi mocemulia konfliqturi situacia pacientsa da eqims (an eqTans an administrators) Soris, romelic sabolood gadawyda kargad (orive mxare kmayofilia), Tumca sawyis etapze problemis gadaWra gaZnelda, ramac gamoiwvia problemis eskalacia da gaWianureba. 2006 wlis 1 martidan gaformda xelSekruleba samedicino momsaxurebis Sesaxeb saojaxo medicinis erovnul saswavlo centrsa da ss ,,saqarTvelos sapensio da sadazRvevo holdings” (,,GPI”) Soris; xelSekrulebis Sesabamisad saojaxo medicinis centrs, Tbilisis janmrTelobisa da socialuri dacvis saqalaqo samsaxuris umweo kategoriis mosaxleobis damatebiTi samedicino programiT, dazRveulTaTvis unda gaewia ambulatoriuli samedicino momsaxureba. kompaniis mier, winaswar mowodebuli iyo Tbilisis sxvadasxva raionSi mcxovreb dazRveul pacientTa sia, romelTa Sevseba, dadgenili wesis Tanaxmad, grZeldeboda yoveldRiurad. kompaniis moTxovniT aRniSnul momsaxurebas pacientebs uwevda maT mierve SerCeuli ,,piradi eqimi da eqimis asistenti”. aRniSnuli programis dawyebisTanave dawesebulebas warmoeSva uamravi problema, romelic saWiroebda swrafad reagirebas. Seswavlili iqna pacientTa saCivrebi, romelic ZiriTadad exeboda: pacientTa dalodebis xangrZliv periods (saSualod, 20 dRe);
C T
-
xSirad gamokvlevebis Catarebis moTxovnaze uaris Tqmas;
-
mkurnalobis (wamlebis gamowera, operaciebi, specialistebTan gagzavna) sakiTxebTan dakavSirebul uTanxmoebas;
-
pacientebs hqondaT survili gamoyofili NTanxebi;
-
pacients ar surda kompaniis ,,pirad eqimTan” konsultaciaze Sesvla da iTxovda Tavis ojaxis eqimTan Sesvlas;
-
da sxva.
N
M F Tavisi
moTxovnebis
Sesabamisad
aeTvisebinaT
maTze
aRniSnul problemebis analizis mizniT, Catarda mimRebis TanamSromlebis, eqimebisa da eqTnebis gamokiTxva da arsebuli dokumentaciis Seswavla. ganisazRvra ramodenime problema: pacientTa konsultaciis xangrZlivoba Seadgenda saSualod 25-30 wT-s; yvela pacientis viziti, garda erTeulisa, piradi eqimisaTvis iyo pirveli viziti, romelic TavisTavad xangrZlivia; garda amisa, kompaniis moTxovniT, Sesabamisi formebis Sevsebas esaWiroeboda didi dro; -
pacientebi modiodnen ukve sxva eqimis daniSnulebiT da iTxovdnen ara samedicino momsaxurebas, aramed wamlis gamoweras; avadmyofobis Sesaxeb informacia ki pirad eqims ar gaaCnda (vinaidan pacientebis didi nawili ar imyofeba aRricxvaze dawesebulebaSi);
-
pacientebi iTxoven samedicino momsaxurebas, romelic ar aris miTiTebuli sadazRvevo paketSi (protezirebas, operaciebs da sxv.);
-
pacientebi iTxoven maRalteqnologiuri, ZviradRirebuli gamokvlevebis Catarebas, risi saWiroebac, ,,piradi eqimis” azriT, ar arsebobda;
41
-
pacientebi iTxoven medikamentebis gamoweras da sxva saxis momsaxurebas binaze, rac garTulebulia kompaniis mobiluri jgufebis SezRuduli resursebis gamo;
-
pacientTa umravlesoba xandazmuli asakisaa, romelTac xSir SemTxvevaSi aReniSnebaT depresia da demencia, dawesebulebas momarTaven momvlelis gareSe, rac kidev ufro arTulebda mdgomareobas da zrdida konsultaciis xangrZlivobas;
-
faqtiurad, saojaxo medicinis koncefcia mTlianad darRveuli iyo da gunduri muSaoba TiTqmis SeuZlebeli;
-
,,piradi eqimis” funqcia Semoifargleboda ,,eqimi-gamanawileblis” roliT, romelic agzavnis pacients sxvadasxva specialistebTan an uwers sxvis daniSnul medikaments ara janmrTelobis saWiroebebidan, aramed pacientis survilebidan gamomdinare, ramac mniSvnelovnad gazarda momsaxurebisa da medikamentebis xarji;
-
samedicino momsaxurebis fragmentaciis gamo, komunikacia pacientTan garTulebuli iyo
-
da sxva. problemas gadaWris gzebi: molaparakebis warmoeba sadazRvevo kompaniasTan;
-
C T
-
pacientTa dalodebis xangrZlivobis Semcirebis mizniT programaSi yvela ojaxis eqimis monawileoba;
-
pacientebze uwyveti da xangrZlivi meTvalyureobis daweseba, procesSi pacientis momvlelisa da samedicino momsaxurebis mimwodebeli mTeli gundis CarTva;
-
mimarTva janmrTelobis xelisuflebis organoebisadmi, fragmentaciis winaaRmdeg saWiro RonisZiebebis Taobaze
M F
N
samedicino
momsaxurebis
Sedegi: - mniSvnelovnad Semcirda samedicino momsaxurebisa da medikamentis xarji (specialistebis konsultaciebi, wamlis araracionaluri daniSvna da moxmareba da a.S.), dawesda mimdinare meTvalyureoba pacientebze, ramac mniSvnelovnad gaaumjobesa samedicino efeqtianobac; -
Sesabamisad, dawesebulebis samoqmedo problemebi TiTqmis ar arsebobs;
-
samedicino momsaxurebis fragmentacia, miuxedavad janmrTelobis xelisuflebis organoebis Zalisxmevisa, grZeldeba mxolod im pacientebze, romelTa gadmomagreba ver moxerxda ZiriTadi samedicino dawesebulebebis mxridan Seqmnili barierebis gamo;
-
gaizarda pacientTa kmayofileba;
-
gaizarda, agreTve, janmrTelobis profesionalebis kmayofileba;
-
kmayofilia damfinansebeli sadazRvevo kompaniac da adgilobrivi xelisuflebisa da jandacvis organoebis xelmZRvaneloba.
42
teritoriaze
ganlagebul
mosaxleobasTan
danarTi 5
danarTi #2 damtkicebulia saojaxo medicinis erovnuli saswavlo centris generaluri direqtoris brZanebiT #3/Z 05.01.2005
samuSaos
aRweriloba
Tanamdebobis dasaxeleba - ojaxis eqimi Tanamdebobis reziume
ojaxis eqimis saqmianoba moicavs sakuTari kompetenciis farglebSi gauwios pirveladi mravalprofiluri samedicino momsaxureba yvela asakisa da orive sqesis pirs; amave dros igi atarebs pacientebis janmrTelobis mdgomareobisa da Sromisuunarobis eqspertizas; igi valdebulia awarmoos Sesabamisi dokumentacia dadgenili wesiT; izrunos samedicino momsaxurebis xarisxis uwyvet gaumjobesebaze; amave dros izrunos sakuTar profesiul zrdasa da uwyvet ganaTlebaze; unda daicvas profesiuli urTierTobis eTikursamarTlebrivi normebi; Seasrulos samuSaos disciplinis moTxovnebi.
C T
ojaxis eqimis mier pacientisaTvis SeTavazebuli samedicino momsaxurebis moculoba, forma da xasiaTi, romlis Sesrulebaze igi iRebs pasuxismgeblobas, unda Seesabamebodes saqarTveloSi damtkicebul zogadi praqtikis/ojaxis eqimis profesiuli saqmianobis standartebs. movaleobebi
M F
N
samuSao kvira ganisazRvros 41 saaTiT ZiriTadi movaleobebi: 1. sakuTari profesiuli kompetenciis farglebSi gauwios pacients yovlismomcveli samedicino momsaxureba m.S. prevenciuli, samkurnalo, diagnostikuri da sareabilitacio, mozrdilebis, bavSvebisa da orsulebisaTvis (ambulatoriulad da binaze); 2. ojaxis eqimis ZiriTadi saqmianobebis CamonaTvals Seadgens: − sanitariuli ganaTleba da janmrTelobis damkvidreba; − pirveladi (m.S. imunizacia), meoreuli (m.S. skriningi), mesameuli prevencia; − daavadebebis adreuli diagnostika; − Camoyalibebuli daavadebebis diagnostika klinikuri simptomkompleqsisa da aucilebeli, minimaluri instrumentuli gamokvlevebis safuZvelze; − daavadebebis marTva; − daavadebebis garTulebebis marTva; − pacientisaTvis laboratoriuli da instrumentuli gamokvlevebis Catarebis saWiroebis Sefaseba da analizis Sesasruleblad saTanado laboratoriaSi pacientis drouli mimarTvis xelSewyoba. − pacientis specialistTan sakonsultaciod gagzavnis saWiroebis Sefaseba da drouli mimarTvis uzrunvelyofa; − pacientis hospitalizaciis Taobaze gadawyvetilebis miReba da drouli hospitalizaciis xelSewyoba; − pacientebis fizikuri da fsiqologiuri reabilitacia;
43
− − − − − − − − − − − − −
bavSvTa da mozardTa janmrTelobis damkvidreba; Cvil bavSvTa samedicino meTvalyureoba-fizikuri ganviTarebis Sefaseba; bavSvebSi samedicino problemaTa drouli identifikacia da marTva; mozardTa janmrTelobaze meTvalyureoba, arsebuli problemebis drouli identifikacia da marTva; xandazmulTa janmrTelobis damkvidreba; xandazmulTa janmrTelobis mdgomareobis Sefaseba, samedicino saWiroebaTa drouli identifikacia da marTva; qalTa janmrTelobis damkvidreba; qalTa janmrTelobis problemebis drouli identifikacia da marTva; orsulTa samedicino meTvalyureoba; mSobiarobis Semdgomi meTvalyureoba; daxmareba terminaluri mdgomareobebis dros (paliatiuri mkurnaloba); gardacvlili pacientis ojaxis wevrebisa da axloblebis konsultireba da fsiqologiuri mxardaWera; urgentuli samedicino daxmarebis uzrunvelyofa gavrcelebuli kardiologiuri, pulmologiuri, nevrologiuri, dermatologiuri, fsiqiatriuli,qirurgiuli,ofTalmologiuri, otorinolaringologiuri, pediatriuli da endokrinuli gadaudebeli mdgomareobebis dros.
C T
3.
xeli Seuwyos da aqtiuri monawileoba miiRos zogadi praqtikis/ojaxis eqimebis, eqTnebis, menejerebisa da pirveladi jandacvis gundis sxva wevrebis swavlebisa da ganaTlebis procesSi, am dros daculi unda iqnas praqtikaSi swavlebisa da mravaldisciplinaruli swavlebis principebi; 4. izrunos rogorc sakuTari, aseve kolegebis profesiul zrdasa da ganviTarebaze; 5. aqtiuri monawileoba miiRos kvleviT saqmianobaSi, rac xels Seuwyobs saojaxo medicinis, rogorc akademiuri disciplinis Camoyalibebas, mecnierul mtkicebebze dafuZnebuli praqtikis ganviTarebasa da samedicino momsaxurebis xarisxis gaumjobesebas; 6. miiRos aqtiuri monawileoba sazogadoebrivi janmrTelobis dacvis programebSi, agreTve janmrTelobis dacvis sistemis reformis realizaciis procesSi.
M F
N
Tavis saqmianobaSi igi xelmZRvanelobs: o saqarTvelos konstituciiT o saqarTvelos kanoniT “janmrTelobis dacvis Sesaxeb” o saqarTvelos kanoniT “pacientis uflebebis Sesaxeb” o saqarTvelos sxva normatiuli aqtebiTa da saerTaSoriso xelSekrulebebiTa da SeTanxmebebiT o ojaxis eqimis debulebiT o dawesebulebis SinaganawesiT daqvemdebareba
ojaxis eqimi Tavis ZiriTad saqmianobas axorcielebs damoukideblad. igi angariSvaldebulia zogadi praqtikis mTavari eqimis winaSe. igi mWidro urTierTobas amyarebs pirveladi jandacvis gundis yvela wevrTan. ganaTleba, gamocdileba, unar-Cvevebi:
ganaTleba:
umaRlesi samedicino ganaTlebis mqone eqimi, romelsac aqvs serTifikati “zogadi saeqimo praqtikis/ojaxis eqimis specialobiT”.
44
profesiuli gamocdileba:
sasurvelia pirveladi jandacvis donis dawesebulebebSi muSaobis gamocdileba.
unar-Cvevebi: komunikaciis kargi unari, dokumentebis Sedgenis unari, janmrTelobis dacvis sistemisa da dawesebulebebis doneze samedicino momsaxurebis organizaciis codna. sasurvelia, inglisurisa da kompiuterTan muSaobis unari (internetis resursebis, elfostis gamoyeneba).
C T
M F
N
45
danarTi 6
individualuri saqmianobis Sefaseba
SekiTxvebi: ,,rogor fiqrobT, ra mizans emsaxureba saqmianobis Sefasebis aRniSnuli ganxilvebi? rogor unda ganaxorcielos saojaxo medicinis praqtikis menejerma aseTi Sefaseba, raTa miiRos arsebuli situaciis mkafio suraTi da SesZlos, rogorc calkeuli eqimis an eqTnis, aseve, mTeli praqtikis saqmianobis optimizacia?” SesaZlo pasuxebia: aseTi ganxilvebis mizania: -
miviRoT naTeli suraTi gundis funqcionirebisa da personalis calkeuli wevrebis saqmianobis Sesaxeb;
-
mTlianad gundisa da misi wevrebis individualuri saqmianobis efeqturobisa da efeqtianobis gaumjobeseba;
-
personalis motivacia;
-
problemebis prevencia.
diskusiis procesi unda moicavdes Semdeg elementebs:
C T
M F
-
winamorbedi diskusiebis ganmavlobaSi Camoyalibebuli gegmebisa da miRweuli SeTanxmebebis (Tu aseTi arsebobs) analizi;
-
calkeuli TanamSromlis mier misi samuSaos teqnikuri mxareebis aRqma;
-
personalis Sexeduleba samuSao pirobebis Sesaxeb;
-
gundis wevrebs Soris arsebuli urTierTobebis xasiaTi da calkeuli individebis damokidebuleba maT xelmZRvanelTan;
-
TanamSromlebis motivacia da samuSaoTi kmayofileba;
-
pacientebisadmi damokidebuleba;
-
TanamSromelTa mosazrebebi maT momaval karierasTan dakavSirebiT (maT Soris uwyveti ganaTleba) da praqtikis farglebSi maTi realizaciis SesaZleblobebis Sesaxeb;
-
mkafiod gawerili werilobiTi SeTanxmebis dadeba TanamSromelsa da mis xelmZRvanels Soris orive mxaris mier gasatarebeli im RonisZiebebis Sesaxeb, romlebic gamoyenebuli iqneba Sefasebis momdevno etapze.
N
maswavlebelma aseve unda sTxovos msmenelebs gamoTqvan maTi Sexedulebebi, Sesrulebis formaluri Sefasebis aseTi sistemis naklovanebebis Sesaxeb.
46
danarTi 7
diskusia: samedicino momsaxurebis bazisuri paketis finansuri aspeqtebi
Benefit package with co-payments and different levels of coverage
Exempt population
Excluded population
0%
Co-payment
C T
Partially covered population and services
M F
Population Coverage (Breadth)
N
Service Coverage (Depth)
Excluded services/“negative list”
100%
danarTi 8
diskusia: samedicino momsaxurebis mimwodeblis anazRaurebis meTodebi
ანაზღაურების მეთოდი
ხელფასი კაპიტაციური ანაზღაურება მომსახურებაზე გადასახადი DRG
მომსახურების მოცულობასა და ღირებულებაზე ზემოქმედების შედეგები
მომსახურების ხარისხზე ზემოქმედების შედეგები
↓ ↓ ↑ ↓?
↓ =? ↑? =?
cxrilSi asaxulia TiToeuli meTodis Sedegebi, magram unda gvaxsovdes, rom isini warmoadgenen msjelobis sagans. diskusiis bolos maswavlebeli svams kiTxvas, gadaxdis romel meTods an meTodebis kombinacias aniWeben msmenelebi upiratesobas saojaxo medicinis axlad Camoyalibebuli gundisaTvis.
47
danarTi 9
saojaxo medicinis praqtikis xarjebi
pirveladi jandacvis 1 gundis saSualo wliuri xarjebi (larebSi) dasaxeleba
1 2 3 4
saxelfaso xarjebi samedicino daniSnulebis sagnebi, medikamentebi, laboratoriuli momsaxureba da saofise xarjebi komunaluri, sakomuniokacio da saeqspluatacio xarjebi amortizaciis xarjebi სულ
erTeulis xarji 9648
dafinansebis meTodebi sabiujeto
3510 3115 2242 18515
kapitaciuri* sabiujeto sabiujeto
kapitaciuri meTodiT dafinansebis nawilSi [(989+1753+768):2000=1.76]* 1 sul mosaxleze gaangariSebiT momsaxurebis Rirebuleba Seadgens 1.76 lars weliwadSi. * 989 - samedicino daniSnulebis sagnebi da medikamentebi; 1753 - laboratoriis momsaxurebis xarjebi; 768 - saofise xarjebi.
C T
M F
ბ) 1 gundiani pjd dawesebulebis personalis Sromis anazRaureba damqiravebelTA anaricxebis CaTvliT (larebSi)
N
dasaxeleba
1 2 3 4
5 6* 7*
eqimi eqTani menejeri (yovel 5 gundze 1) sxva danarCeni (buRalteri, damlagebeli, daraji da medregistratori) sul Sromis anazRaureba socialuri gadasaxadi sul kvalifikaciis amaRleba (50X5=250) (50X3=150) samedicino literatura mTliani jami
saStato erTeulis raodenoba 1 1
Sromis anazRaureba TveSi 35 0 175 70
Sromis anazRaureba weliwadSi 4200 1500 840
75
900
670 134 804
8040 1608 9648 400
* me-6 da me-7 punqtebSi miTiTebuli TanxebiT pjd dawesebuleba 2006w. ar dafinansdeba vinaidan eqimebma da eqTnebma kvalifikacia aimaRles 2005/2006 ww. da miiRes Sesabamis literatura. ** im pjd dawesebulebis sadac mxolod eqimi an eqTania gaicema mxolod eqimis an eqTnis xelfasi Tavisi socialuri gadasaxadis CaTvliT.
48
180 10228**
გ) laboratoriis momsaxurebis xarjebi
1 2 3 4 5 6 7 8 9
dasaxeleba (1 pjd gundi) saxelfaso xarjebi Senob-nagebobebis mimdinare SekeTeba (farTi aRebulia 63 m2) masalebi samedicino masalebi kavSirgabmuloba komunaluri sxva mimdinare xarjebi generatoris benzinis xarjebi kapitaluri xarjebi-amortizacia sul
lari 42 189.2 128.4 441.8 22 198.4 34.4 74 623 1753
* 5 gundisaTvis laboratoriis ZiriTadi fondebis (1 macivari, 1 kondicioneri, 1 mikroskopi, laboratoriuli centrifuga, Senoba-nageboba, 1 generatori da 1 kompiuteri) Rirebuleba gaangariSebulia /gansazRvrulia 39400 lariT.
C T
დ) pjd dawesebulebis wliuri amortizaciis gaangariSeba dasaxeleba
Rirebuleba
M F
1 1 macivari da 1 kondecioneri eleqtrokardiografi 2 Senoba-nageboba 3 1 generatori 4
N
personaluri kompiuteri (pjd 5 gundi) sul
2000 2000 168000 1000
(larebSi)
amortizacia % 20 20 5 8
amortizaciis Tanxa 80 80 1650 32
20
400
10000
2242*
* faqtiuri amortizacia daiTvleba arsebuli mowyobiloba-danadgarebisa da misi Rirebulebis mixedviT. cnobisaTvis: qvemoT mocemuli 1 saeqimo gundis komunaluri momsaxurebis, saofise, eqspluataciis da komunikaciis xarjebi a) 1 saeqimo gundis momsaxurebis wliuri xarjebi (larebSi)
1 2
3 4
dasaxeleba
saSualo xarji
TeTreulis recxva kontraqti milicia / dacva saxanZro samedicino aRWurvilobis momsaxureba metrologiuri servisi sul
100
49
271 100 50 521
b) 1 saeqimo gundis wliuri komunaluri xarjebi (larebSi) dasaxeleba eleqtroenergiis gadasaxdeli (0.09X4670) wyalkanali (1.35X200) nagvis gatana (0.159X1200) gaTboba (2.8X166) sul
1 2 3 4
saSualo xarji 1 gundze 420 270 191 327 1208
g) 1 saeqimo gundis saofise da eqspluataciis wliuri xarjebi
1 2 3 4 5
dasaxeleba saofise xarjebi generatoris sawvavi Senobis mimdinare SekeTeba ofisis mimdinare SekeTeba samedicino aRWurvilobis mimdinare SekeTeba sul
lari 768 212 568 91 115 1754
C T
d) 1 saeqimo gundis komunikaciis (telefoni, mobiluri telefoni da interneti) wliuri xarji - 400 lari # 1 2 3 4
dasaxeleba eqimi eqTani menejmenti damxmare personali mTliani xelfasebi socialuri gadasaxadi 20% sul
N
M F Stati 1 1 0.1
Tviuri xelfasi 250 150 25 75 500
wliuri xelfasi 3000 1800 300 900 6000
100
1200
600
7200
50
danarTi 10
savarjiSo: biznes gegmisa da biujetis Sedgena
msmenelisaTvis gankuTvnili saswavlo samuSao masalebi Seicavs Semdeg informacias: Tqven xarT soflis saojaxo medicinis praqtikis direqtori, sadac muSaobs ori ojaxis eqimi, ori ojaxis eqTani da romelic emsaxureba sami soflis 4.500 mosaxles. praqtikis iuridiuli statusia – S.p.s. 2006 wels Tqveni dawesebuleba garemontda da aRiWurva evrokavSiris mier. Tqven amzadebT socialuri dazRvevis erTian saxelmwifo fondTan gasaformebel kontraqts 2007 wlisaTvis. TqvenTvis cnobilia, rom saSualo wliuri kapitaciuri gadasaxadi sabaziso paketis SesrulebisaTvis Seadgens 7 lars (yvela asakovani jgufisaTvis). kapitaciuri sistemiT miRebulma Semosavalma unda dafaros praqtikis yvela xarji, maT Soris aRWurvilobis amortizaciisaTvis (saerTo Rirebuleba: 10.000 lari, Camowerili unda iyos saSualod 10 weliwadSi). Senobis amortizaciis xarjebi unda daifaros Senobis mflobelis, anu saxelmwifo qonebis marTvis saministros mier. saerTo Tviuri Semosavali eqimisaTvis, romelic emsaxureba 2.000 mosaxles, Seadgens 400 lars, xolo misi gundis eqTnisaTvis 200 lars. socialuri dazRvevis erTiani saxelmwifo fondi yoveli Tvis pirvel ricxvSi praqtikas gadauxdis wliuri sakontraqto Tanxis 1/12-s. rogor dagegmavT Tqvens xarjebs? msmenelTa mier SemuSavebuli gaangariSebebi saerTo Semosavlebi Seadgens 4500X7=31500 lars weliwadSi e.i. 2625 lars TveSi.
C T
xarjebis mimoxilva
M F
vis unda gadavuxadoT saSemosavlo gadasaxadi (12%) socialuri gadasaxadi (20%) xelfasebi menejmentis funqciebi damxmare samsaxurebi wyali, el.energia, gazi, telefoni samedicino daniSnulebis masalebi saofise masalebi generatoris sawvavi eqspluatacia laboratoriuli masalebi aRWurvilobis amortizacia saerTo xarjebi saerTo Semosavali mogeba
sul TveSi
sagadasaxado departaments
N
sagadasaxado departaments eqimebs da eqTnebs arasavaldebulo(garedan daqiravebul menejers) arasavaldebulo (damlagebeli, buRalteri, a.S.) komunalur samsaxurebs sabiTumo bazebs
maRaziebs benzingasamarT sadgurs eleqtrikosi, durgali, a.S. sabiTumo bazebs calke angariSi -
51
80 50
150 200 100 50 150 30 0.1X10.000=1.000
sul weliwadSi
danarTi 11
sawarmos balansi
wlis 31 dekembrisaTvis
safirmo saxelwodeba
C T
organizaciul samarTlebrivi forma
M F
iuridiuli misamarTi
dargi (saqmianobis saxe)
zomis erTeuli
N
52
kodi (striq.)
aqtivi
wlis dasawyisSi
mimdinare aqtivebi naRdi fuli salaroSi
1100
010
fuli sabanko angariSebze
1200
020
moklevadiani investiciebi
1300
030
moTxovnebi miwodebidan da momsaxurebidan
1410
040
moTxovnebi mekavSire sawarmoebis mimarT
1420
041
saeWvo moTxovnebis koreqtireba
1415
050
moTxovnebi sawarmos personalis mimarT
1430
060
moTxovnebi kapitalis Sevsebaze
1460
070
gadaxdili dRg
C T 3340
071
1480
080
1490
090
1610
110
1620
120
1630
130
1640
140
sxva sasaqonlo-materialuri maragi
1690
150
winasawar gaweuli xarjebi
1700
160
sxva mimdinare aqtivbi
1900
170
miwis nakveTebi
2110
190
daumTavrebeli mSenebloba
2120
200
Senoba-nagebobebi
2130
210
manqana-danadgarebi
2150
220
ofisis aRWurviloba
2160
230
momwodeblebze gadaxdili avansi sxva moklevadiani moTxovnebi
M F
sul mimdinare aqtivebi
sasaqonlo materialuri maragi
N
saqoneli nedleuli da masalebi daumTavrebeli warmoeba mza produqcia
sul sasaqonlo materialuri maragi grZelvadiani aqtivebi
53
saangariSo periodis bolos
2180
satransporto saSualebebi
240 250
sxva ZiriTadi saSualebebi grZelvadiani moTxovnebi
2300
260
gadavadebuli sagadasaxado aqtivi
2340
270
grZelvadiani investiciebi
2400
280
aramaterialuri aqtivebi
2500
290
sul grZelvadiani aqtivebi
sul aqtivebi kodi (striq.)
pasivi midinare valdebulebebi
C T 3110
310
3120
320
3130
330
3170
331
3210
340
grZelvadiani sesxebis mimdinare nawili
3230
350
gadasaxdeli mogebis gadasaxadi
3310
360
3320
370
3330
380
gadasaxdeli aqcizi
3350
390
socialuri gadasaxadi
3370
400
sxva sagadasaxado valdebulebebi
3390
410
gadasaxdeli procentebi
3410
420
gadasaxdeli gadasaxdeli dividendebi
3420
430
sxva moklevadiani valdebulebebi
3190
440
mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili valdebulebebi
miRebuli avansebi
M F
gadasaxdeli xelfasebi
valdebulebebi mekavSire sawarmoebis winaSe moklevadiani sesxebi
N
gadasaxdeli saSemosavlo gadasaxadi gadasaxdeli dRg
450
sul midinare valdebulebebi grZelvadiani valdebulebebi grZelvadiani sasexo valdebulebebi
4100
460
gadavadebuli mogebis gadasaxadi
4210
470
54
wlis dasawyisSi
saangariSo periodis bolos
anaricxebi
4300
480
gadavadebuli Semosavali
4410
481
sxva grZelvadiani valdebulebebi
4220
490 500
sul grZelvadiani valdebulebebi sakuTari kapitali sawesdebo kapitali
5100
510
sarezervo kapitali(rezervebi)
5410
520
sxva rezervebi da miznobrivi dafinanseba
5490
530
gaunawilebeli mogeba
5310
540
daufaravi zarali *
5320
550 560
sul sakuTari kapitali
C T
sul valdebulebebi da sakuTari kapitali direqtori
M F
mT.buRalteri
570
* aRniSnuli striqonis monacemebi balansis pasivis pirveli ganayofis jams akldeba
N
55
danarTi 12
erToblivi Semosavali
da gamoqviTvas daqvemdebarebuli sxva xarjebi
# 1 2
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
dasaxeleba
Tanxa
Semosavali ekonomikuri saqmianobidan (jami str-2-dan str-16-is CaTvliT, garda me-9 striqonisa) saqonlis (momsaxurebis) miwodebiT miRebuli Semosavlebi, maT Soris saqonlis (momsaxurebis) gamoyeneba sakuTari moxmarebisaTvis, Tu am saqonlis (momsaxurebis) Rirebuleba ar miekuTvneba warmoebisa da mimoqcevis xarjebs ekonomikuri saqmianobisaTvis gamoyenebuli aqtivebis realizaciiT miRebuli nameti Semosavlebi samewarmeo saqmianobis SezRudvis an sawarmos daxurvis Sedegad miRebuli Semosavlebi ZiriTad saSualebaTa da aramaterialuri aqtivis realizaciiT miRebuli Tanxebi, romelic SemosavalSi Seitaneba sagadasaxado kodeqsis 183-e muxlis me-7 nawilis mixedviT ZiriTad saSualebaTa miwodebiT (lizingis sagnis dabrunebiT) miRebuli an misaRebi Tanxebi kompensirebuli gamoqviTvebi procentebis saxiT miRebuli Semosavlebi, qveynis farglebs gareT miRebuli dividendebi roialti valebis CamoweriT miRebuli Semosavlebi qonebis lizingiT, uzurfruqtiT, ijariT, qiriT an sxva amdagvari formis gacemiT miRebuli Semosavlebi
C T
M F
sxvaoba sabazro fassa da aqtivebis realizaciis fass Soris aqtivebis usasyidlod an TviTRirebulebaze naklebi fasiT miwodebisas aqcizuri markebis danaklisi da/an importiorebis mier aqcizuri markebis miRebidan 6 TveSi importis ganuxorcielebloba saqonlis danaklisi
N
sxva Semosavlebi ekonomikuri saqmianobidan: dasaxeleba
Tanxa
17 18 19
Semosavali, romelic dakavSirebuli ar aris ekonomikur saqmianobasTan (str. 18+19) usasyidloT miRebuli qoneba nebismieri Semosavali (sargebeli), garda danarTis sxva striqonebiT gansazRvrulisa: dasaxeleba Tanxa
20 21 22
sxva gamoqviTvebi: (str. 21+22+23+24+25+26) gamoqviTvas daqvemdebarebuli amortizaciis Tanxa (danarTi 3-is str.10+str.19+str.27) biujetis kuTvnili gadasaxadebi; aseve sajarimo sanqciebi, romlebic eqvemdebareba gamoqviTvas. lizingis sagnis mimRebis saprocento xarji Ddanaxarji ZiriTad saSualebebze, romelTa erTeulis Rirebuleba ar aRemateba 1000 lars.
23 24 25 26
56
Semosavlebisa da xarjebis ganacxadis martivi forma
periodi: 2 0 0 6 w 1-Semosavlebi : municipaluri sadazRvevo programa sazogadoebrivi jandacva umweoTa programa Sida standartiT ijara sxva
sul 2-xarjebi: xelfasi da masze kuTvnili gadaricxuli Tanxebi personalis ganaTlebis xarji medikamentebisa da samedicino maragebis xarji sakancelario saqoneli Jurnal-gazeTebi sawvavi auditi dacva komunaluri amortizacia qseroqsi mono baraTi, satelefono sameurneo xarji sxva xarji
M F
N
sul
C T
57
danarTi 13
buRaltruli aRricxvis angariSTa gegma a q t i v e b i
1110 1120
1210 1220 1230 1290
1310
1000 mimdinare aqtivebi 1100 naRdi fuli salaroSi naRdi fuli erovnul valutaSi
2170
aveji da sxva inventari
naRdi fuli ucxour valutaSi
2180
satransporto saSualebebi
2190
ijariT aRebuli qonebis keTilmowyoba
1200 fuli sabanko angariSebze erovnuli valuta rezident bankSi ucxouri valuta rezident bankSi
2230
Senobebis cveTa
ucxouri valuta ararezident bankSi
2240
nagebobebis cveTa
fuli sxva sabanko angariSebze 1300 moklevadiani investiciebi moklevadiani investiciebi sawarmoTa fasian qaRaldebSi
1320
moklevadiani investiciebi saxelmwifo fasian qaRaldebSi
1330
grZelvadiani investiciebis mimdinare nawili
1390
sxva moklevadiani investiciebi
1410 1415 1420
2200 ZiriTadi saSualebebis cveTa
manqana - danadgarebis cveTa ofisis aRWurvilobis cveTa avejis da sxva inventaris cveTa
2280
satransporto saSualebebis cveTa
2290
ijariT aRebuli qonebis keTilmowyobis cveTa
C T
M F
2320
N
2330 2340 2390
1400 moklevadiani moTxovnebi moTxovnebi miwodebidan da momsaxurebidan saeWvo moTxovnebis koreqtireba
2250 2260 2270
moTxovnebi mekavSire sawarmos mimarT
2300 grZelvadiani moTxovnebi finansur ijarasTan dakavSirebuli moTxovnebi moTxovnebi sawesdebo kapitalis Sevsebaze gadavadebuli sagadasaxado aqtivi sxva grZelvadiani moTxovnebi 2400 grZelvadiani investiciebi
1430
moTxovnebi sawarmos personalis mimarT
2410
grZelvad. investiciebi sawarmoTa fas. qaRaldebSi
1440
moTxovnebi xelmZRvanelebisa da sameTvalyureo organoebis mimarT
2420
grZelvad. investiciebi saxelmwifo fas. qaRaldebSi
1450
moTxovnebi partniorebze gacemuli sesxi da grZelvadiani moTxovnebis mimdinare nawili
2430
monawileoba sxva sazogadoebaSi
kapitalis Sevsebaze partniorebis
2490
sxva grZelvadiani investiciebi
1460 1470 1480 1490
grZelvadiani moTxovnebis mimdinare nawili momwodebelze gadaxdili avansebi
2500 aramaterialuri aqtivebi
sxva moklevadiani moTxovnebi
1500 moklevadiani saTamasuqo moTxovnebi miRebuli moklevadiani Tamasuqebi
1510
1520
miRebuli grZelvadiani Tamasuqebis mimdinare nawili
58
2510
licenziebi
2520 2530 2540
koncesiebi patentebi gudvili
2590
sxva aramaterialuri aqtivebi
1600 sasaqonlo-materialuri maragi saqoneli 1610
2600 aramaterialuri aqtivebis amortizacia 2610 licenziebis amortizacia
1620 1630 1640 1690
nedleuli da masalebi
2620
koncesiebis amortizacia
daumTavrebeli warmoeba
2630
patentebis amortizacia
1710 1720 1790
1810 1820 1890
1910
2110 2120 2130 2140 2150 2160 3350 3360 3370 3390
mza produqcia
2640
gudvilis amortizacia
sxva sasaqonlo - materialuri maragi
2690
sxva aramaterialuri aqtivebis amortizacia v a l d e b u l e b e b i
1700 winaswar gaweuli xarjebi winaswar anazRaurebuli momsaxureba winaswar gadaxdili saijaro qira
3000 mimdinare valdebulebebi
sxva winaswar gaweuli xarji 3110
1800 daricxuli moTxovnebi misaRebi dividendebi misaRebi procentebi
3120
miRebuli avansebi
sxva daricxuli moTxovnebi
3130
gadasaxdeli xelfasebi
1900 sxva mimdinare aqtivebi sxva mimdinare aqtivebi
3140 3150 3160
roialti sakomisio gadasaxdelebi valdebulebebi sawarmos personalis winaSe
2000 grZelvadiani aqtivebi
3170 3190
valdebulebebi mekavSire sawarmoebis winaSe sxva moklevadiani valdebulebebi
2100 ZiriTadi saSualebebi miwis nakveTi
nagebobebi
M F
3210
N
daumTavrebeli mSenebloba Senobebi
C T
manqana - danadgarebi
3200 moklevadiani sesxebi moklevadiani sesxebi
3220
sesxebi partniorebisagan
3230
grZelvadiani sesxebis mimdinare nawili 3300 sagadasaxado valdebulebebi
ofisis aRWurviloba
3310
gadasaxdeli mogebi gadasaxadi
gadasaxdeli aqcizi
3320
gadasaxdeli saSemosavlo gadasaxadi
gadaxdili aqcizi
3330
gadasaxdeli d.R.g.
socialuri gadasaxadi
3340
gadaxdili d.R.g.
sxva sagadasaxado valdebulebebi
7000 saoperacio xarjebi
gadasaxdeli procentebi
7100 realizebuli produqciis TviTRirebuleba (produqciis mwarmoebel da momsaxurebis sferos sawarmoebisaTvis) 7110 ZiriTadi masalebis danaxarjebi/SeZena
gadasaxdeli dividendebi
7120
pirdapiri xelfasi
valdebuleba sagarantio momsaxurebaze
7130
socialuri danaricxebi pirdapir xelfasze
sxva daricxuli valdebulebebi
7140
damxmare masalebis danaxarjebi/SeZena
7150
arapirdapiri xelfasi socialuri danaricxebi arapirdapir xelfasze cveTa da amortizacia
3400 daricxuli valdebulebebi
3410 3420 3430 3490
3100 moklevadiani valdebulebebi mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili valdebulebebi
7160
4000 grZelvadiani valdebulebebi
7170
59
4100 grZelvadiani sasesxo valdebulebebi
7180
4110
gasanaRdebeli obligaciebi
7185
4120 4130 4140 4190
gasanaRdebeli Tamasuqebi
7190
remontis danaxarjebi sasaqonlo_materialuri maragis koreqtireba sxva saoperacio xarjebi
valdebulebebi finansur ijaraze grZelvadiani sesxebi sxva grZelvadiani sasesxo valdebulebebi 7200 realizebuli saqonlis TviTRirebuleba (savaWro sawarmoebisaTvis)
4200 gadavadebuli gadasaxadebi da sxva grZelvadiani valdebulebebi 7210
4210
gadavadebuli mogebis gadasaxadi
7220
4220
sxva grZelvadiani valdebulebebi
7290
4310
4300 anaricxebi sapensio uzrunvelyofis anaricxebi
7310
4320
sxva anaricxebi
7320
4410
4400 gadavadebuli Semosavali gadavadebuli Semosavali s a k u T a r i
M F
N
7415
socialuri danaricxebi
7420
saijaro qira
7425
saofise inventari
Cveulebrivi aqciebi
7430
komunikaciis xarjebi
privilegirebuli aqciebi
7435
dazRveva
gamosyiduli sakuTari aqciebi
7440
remonti
saemisio kapitali
7445
kompiuteris xarjebi
sawesdebo kapitali S.p.s._Si
7450
sakonsultacio xarjebi
7455
cveTa da amortizacia
7460
saeWvo moTxovnebTan dakavSirebuli xarjebi
7465
sxva sagadasaxado xarji
7490
sxva saerTo xarji
5200 partniorTa kapitali (SezRuduli qonebrivi pasuxismgeblobisaramqone sazogadoebebSi)
5310 5320
7300 miwodebis xarjebi reklamis xarjebi Sromis anazRaureba da sakomisio gasamrjelo Sromis anazRaurebaze danaricxebi transportirebisa da Senaxvis xarjebi miwodebis sxva xarjebi
7400 saerTo da administraciuli xarjebi 7410 Sromis anazRaureba
5100 sawesdebo kapitali
5210
SeZenili saqonlis ukan dabruneba da fasdaTmoba sasaqonlo_materialuri maragis koreqtireba
C T
7330 7340 7390
k a p i t a l i
5000 sakuTari kapitali
5110 5120 5130 5140 5150
gayiduli/SeZenili saqoneli
partniorTa kapitali
8000 arasaoperacio Semosavlebi da xarjebi
5300 mogeba / zarali gaunawilebeli mogeba daufaravi zarali
8100 arasaoperacio Semosavlebi
60
5330
5410 5420 5430 5490
saangariSgebo periodis mogeba/zarali 5400 rezervebi da dafinanseba sarezervo kapitali
8110
saprocento Semosavlebi
8120 8130 8190
dividendebi arasaoperacio mogeba sxva arasaoperacio Semosavali
ZiriTadi saSualebebis gadafasebis rezervi investiciebis gadafasebis rezervi
8200 arasaoperacio xarjebi
sxva rezervebi da dafinanseba
S e m o s a v l e b i da x a r j e b i
8210
saprocento xarjebi
8220 8290
arasaoperacio zarali sxva arasaoperacio xarjebi
9000 gansakuTrebuli da sxva Semosavlebi da xarjebi
6000 saoperacio Semosavlebi
6110 6120 6190
9100 gansakuTrebuli Semosavlebi da xarjebi 9110 gansakuTrebuli Semosavlebi
6100 saoperacio Semosavlebi saoperacio Semosavlebi gayiduli saqonlis dabruneba da fasdaTmoba sxva saoperacio Semosavlebi
9120
gansakuTrebuli xarjebi
C T
9210
M F
N
61
9200 sxva xarjebi mogebis gadasaxadi
finansuri operaciebis registrireba debitoruli da kreditoruli davalianebebis mixedviT warmoSobis TariRi
debitorebi municipaluri sadazRvevo programa sazogadoebrivi jandacva umweoTa programa sxva (uwyveti samedicino ganaTlebis kursebi da sxv.) sul
kreditorebi
warmoSobis TariRi
gasacemi xelfasi gacemul da gasacem xelfasze gadasaricxi Tanxebi eleqtro energia wyali dezbaza dasufTaveba dacva saxanZro dazRveva sakaso aparatebis bunebrivi airi qoneba dRg sxva gadasaxadebi kontraqtorebi samuSaoebis Sesrulebis Semdeg sxva danarCeni sul
M F
C T
N
62
danarTi
14
sagadasaxado moTxovna - forma # 868
S.p.s. saojaxo medicinis erovnuli saswavlo centri s/k 202905945 ss `g.q,b" centraluri filiali a/a. 41533608 b/k. 220101666 tvirTis gamgzavni
angariS-faqtura ` 27 “
ivnisi
2006
w.
sagadasaxado moTxovna
sadguri, saidanac igzavneba
# 1 gadamxdeli da misi misamarTi saqarTvelos janmrTelobisa da
socialuri dacvis proeqtebis ganmaxorcielebeli centri sawyobis operaciis #
ang.#
qal.
bankSi
olq.
tvirTis mimRebi
C T
gankarguleba aspeqtis ganaRdebis an masze uaris Sesaxeb
daniSnulebis sadguri raodenoba wona xelSek./SekveTis #2.2.1/LTA/028 damateba
2006 w.
myid. Sifri
M F
tvirTis gagzavnis TariRi 200 w
gagzavnis saSualeba da qv./zedn. #
aWarisa da imereTis regionebSi SerCeuli samedicino personalis gadamzadeba
preiskurantis Rirebuleba da misi damateba
artikuli an rigiTi nomeri preiskurantis mixedviT
N
sazomi erTeuli
raodenoba
fasi
dasaxeleba
Tanxa
saavanso Tanxa
3500 - 50
TanxiT samiaTasxuTasi lari 50 TeTri
63
danarTi 15
amortizacia
nawili I. saamortizacio anaricxebi da gamoqviTvebi sawarmos sakuTrebaSi ricxuli (garda lizingis sagnisa) ZiriTadi saSualebebis mixedviT
jgufis nomeri
dasaxeleba 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
jgufis RirebulebiTi balansi saangariSos wina wlis bolos saangariSos wina wels daricxuli amortizaciis Tanxa damatebuli ZiriTadi saSualebebis Rirebuleba realizebuli ZiriTadi saSualebebi saangariSo wels ZiriTadi saSualebebis remontis xarjebi zRvruli odenobis zemoT jgufis RirebulebiTi balansi saangariSoO wlis bolos amortizaciis norma(%) amortizaciis Tanxa erTobliv Semosavalze dasamatebeli Tanxa (jami gadaitaneba danarTi 2-is str.5-Si) erToblivi Semosavlidan gamosaqviTi Tanxa (jami aisaxeba danarTi 2-s str.21-Si)
2
3
C T 20%
jami
4
5
5%
15%
X
M F
N
nawili II. saamortizacio anaricxebi da gamoqviTvebi lizingiT miRebuli ZiriTadi saSualebebis mixedviT
jgufis nomeri
dasaxeleba
1 11 12 13 14 15 16 17 18 19
lizingiT miRebuli ZiriTadi saSualebebis Rirebuleba saangariSos wina wlis bolos saangariSos wina wels daricxuli amortizaciis Tanxa saangariSo wels lizingiT miRebuli ZiriTadi saSualebebis Rirebuleba saangariSo wels lizingis gamcemisaTvis dabrunebuli ZiriTadi saSualebebis Rirebuleba saangariSos wina wels ZiriTadi saSualebebis remontis xarjebis zRvrul odenobaze gadameteba lizingiT miRebuli ZiriTadi saSualebebis Rirebuleba saangariSo wlis bolos lizingis sagnis amortizaciis norma(%) lizingis sagnis amortizaciis Tanxa erToblivi Semosavlidan gamosaqviTi Tanxa(jami aisaxeba danarTi 2-is str.21-Si)
64
20%
2
3
jami
4
5
5%
15%
X
nawili III. samortizacio anaricxebi da gamoqviTvebi sawarmos sakuTrebaSi ricxuli aramaterialuri aqtivebis mixedviT romelTa sasargeblo gamoyenebis vada ar aris gansazRvruli dasaxeleba 20 21 22 23 24 25 26 27
lari
jgufis RirebulebiTi balansi saangariSos wina wlis bolos saangariSos wina wels daricxuli amortizaciis Tanxa saangariSo wels damatebuli (SeZenili, warmoebuli) aramaterialuri aqtivis Rirebuleba saangariSo wels realizebuli aramaterialuri aqtivebis Rirebuleba jgufis RirebulebiTi balansi saangariSoO wlis bolos amortizaciis Tanxa (str.24 X 15%) erTobliv Semosavalze dasamatebeli Tanxa (gadaitaneba danarTi 2-is str.5-Si) erToblivi Semosavlidan gamosaqviTi Tanxa (aisaxeba danarTi 2-is str.21-Si)
TariRi
Tanxa (lari)
sasargeblo gamoyenebis vada (weli)
gamoqviTulia wina periodebis mixedviT (lari)
1 1 2 3 4 5
C T
2
3
4
5
SeZenis an warmoebis
M F
aramaterialuri aqtivis dasaxeleba da aRweriloba
N
sul:
65
saamortiZacio anaricxi
nawili IV. samortizacio anaricxebi da gamoqviTvebi sawarmos sakuTrebaSi ricxuli aramaterialuri aqtivebis mixedviT romelTa sasargeblo gamoyenebis vada gansazRvrulia
6
sagadasaxado formebi
danarTi 16
gsn
gverdi
III. mogebis gadasaxadis gaangariSeba erToblivi Semosavali (ujra.2+3-4+5) Semosavali ekonomikuri saqmianobidan (danarTi 2-is pirveli striqoni) Semosavali, romelic dakavSirebuli ar aris ekonomikur saqmianobasTan (danarTi 2-is sawyisi sasaqonlo materialuri faseuloba saboloo sasaqonlo materialuri faseuloba gamoqviTvebi erToblivi Semosavlidan (jami ujra.7 dan ujra.20-is CaTvliT) xelfasis saxiT ganacemebi SeZenili saqoneli, masalebi da nedleuli el-energia amortizacia (danarTi 3) Sesyiduli, lizingiT miRebuli an sakuTari warmoebis ZiriTadi saSualebebi ZiriTad saSualebaTa remonti kreditisaTvis gadaxdili procentebi xarjebi uimedo valebze sarezervo fondebSi gadaricxvebi sadazRvevo xarjebi samecniero-kvleviTi saproeqto da sacdel sakonstruqtoro momsaxureobis xarjebi warmomadgenlobiTi xarjebi SeZenili momsaxureoba garda sxva striqonebSi asaxulisa gamoqviTvas daqvemdebarebuli sxva xarjebi (danarTi 2-is me-20 striqoni) gamoqviTvas daqvemdebarebuli saqvelmoqmedo organizaciebze gacemuli Sewirulobis gamoqviTvebi sul (ujra.6+21) mogeba (ujra.1-22) zarali, romelic gadatanili unda iqnes momdevno periodebSi (ujra. 6 -1) wina wlebis zaralis gamoqviTva mogebis gadasaxadiT dabegvrisagan ganTavisuflebuli mogeba dasabegri mogeba (ujra.23-25-26) gadasaxadi dasabegr mogebaze gadaxdis wyarosTan dakavebuli da gadaxdili gadasaxadi saqarTvelos farglebs gareT gadaxdili gadasaxadis Tanxa gadaxdili mimdinare gadasaxdelebi: Tanxa sagadasaxado davalebis TariRi
C T
M F
N
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31
gadaxdili gadasaxadebis jami (ujra 29+30+31) gadasaxdeli Tanxa saangariSo periodisaTvis (ujra.28-32) zedmetad gadaxdili Tanxa saangariSo periodSi (ujra 32-28)
32 33 34
SeniSvna; _ deklaracias, sagadasaxado aRricxvis adgilis mixedviT sagadasaxado inspeqciaSi saangariSos momdevno wlis pirvel aprilamde waradgenen: a. saqarTvelos sawarmoebi; b. ucxouri sawarmoebi, romlebic Semosavlebs iReben saqarTveloSi arsebuli wyarodan da romlebic ar ibegrebian gadaxdis wyarosTan; _ ucxouri sawarmoebi, romlebic iReben s.k.-is 197(1.g.d.) muxliT gansazRvrul Semosavlebs da ibegrebian gadaxdis wyarosTan, ufleba aqvT deklaracia waradginon gadaxdili gadasaxadis gadaangariSebis moTxovniT _ gadamxdeli, ekonomikuri saqmianobis Sewyvitisas, valdebulia sagadasaxado organoSi deklaracia waradginos 30 dRis vadaSi; _iuridiuli piris likvidaciisas, deklaracia salikvidacio komisiis an gadamxdelis mier sagadasaxado organos waredgineba iuridiuli piris likvidaciis Taobaze gadawyvetilebis miRebidan 15 dRis vadaSi;
gaangariSebis utyuarobasa da sisrules vadastureb:
xelmZRvaneli
(saxeli, gvari)
(xelmowera)
66
C T
M F
N
67
saqarTvelos sagadasaxado inspeqcia sawarmoTa qonebis gadasaxadis gaangariSeba sagadasaxado periodi
1
dokumentis mdebareobis nomeri
weli
( ivseba sagadasaxado inspeqciaSi)
2 gadamxdelis dasaxeleba 4
QquCa
saxlis #
3 damxdelis qalaqi
saidentifikacio nomeri
raioni
telefoni
Tbilisi
6
gardacvalebis an likvidaciis TariRi
lari 1 qonebis saSualo wliuri Rirebuleba 2 qonebis saSualo wliuri Rirebuleba romelzedac vrceldeba SeRavaTebi 3 qonebis saSualo wliuri Rirebuleba romelic eqvemdebareba gadasaxadiT dabegvras 4 gadasaxadis ganakveTi 5 gadasaxadis Tanxa
C T
6 daricxuli gadasaxadi saangariSo periodSi 7 eqvemdebareba damatebiT daricxvas 8 eqvemdebareba Semcirebas
M F
vadastureb, rom deklaraciaSi mocemuli informacia sworia da sruli, mTlianad asaxavs sawarmoTa qonebis gadasaxadis
gadamxdelis xelmowera
TariRi
N
sagadasaxado inspeqciis aRniSvna
1.
kameraluri Semowmebis Sedegad Setanilia Semdegi Sesworebebi
w (xelmowera)
Semowmebis TariRi
2.
am deklaraciiT gadamxdelis piradi angariSis baraTze daricxulia (Semcirebulia)gadasaxdelad
w gatarebis TariRi
68
(xelmowera)
damtkicebulia saqarTvelos finansTa ministris 2004 wlis 31 dekembris # 898 brZanebiT
Ffizikur pirebze Tanxebis da dakavebuli saSemosavlo gadasaxadis yovelTviuri
g a a n g a r i S e b a I nawili
saidentifikacio nomeri
Ggverdi
ekonomiuri saqmianobis kodi deklaraciis saxe
(NACE) saangariSo Tvis nomeri
/
saangariSo weli
C T
waredgineba
2
0
0
(sagadasaxado organos dasaxeleba)
M F
saqarTvelos sawarmo (organizacia)
ucxouri sawarmo (organizaciis) ganyofileba
N
(saWiro aRniSvna X)
individualuri sawarmo sxva sawarmo
(gadamxdelis sruli dasaxeleba / indmewarmis gvari saxeli)
misamarTi: qalaqi / raioni, bina, korpusi, quCa, sakontaqto telefoni deklaracia Sedgenilia
furcelze
TandarTuli dokumentebi
I nawili Tve (lari) 2
dasaxeleba 1 daqiravebiT momuSave fizikur pirebze fuladi formiT sargebeli arafuladi formiT (daqiravebiT momuSaveze) gacemuli anazRaureba romelzec vrceldeba sagadasaxado sagadasaxado organoSi araregistrirebul fizikur pirebze saTamaSo biznesis mowyobaTa mier fizikur pirebze mogebis fizikur pirebze gacemuli dividendebi da procentebi garda me-7 mudmivi dawesebulebis aramqone ararezident fizikuri 10% -iani ganakveTiT maT Soris Tanxa romelic ibegreba 4% -iani ganakveTiT
69 dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi (str.1+str.2sagadasaxado organoSi registrirebul fizikur pirebebze fizikur pirebze gacemuli daxmareba, sargebeli (qvelmoqmedeba)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
wylis dasawyisidan (lari) 3
SeniSvna 4
5
II nawili saangariSo TveSi xelfasisa da sxva anazRaurebis saxiT gacemuli Tanxebis Sesaxeb i
n
f o r m a c
gacemiuli Tanxis saxe (xelfasi, dividendi, procenti da sxva) 2
Tanxis gacemis TariRi 1
i a dakavebuli saSemosavlo gadasaxadebi (lari) 4
Tanxa (lari) 3
s u l
III nawili #
gvari saxeli mamis saxeli
misamarTi
1
2
3
piradobis mowmobis nomeri
M F 4
N
X
X
C T
momsaxurebis saxe
saangariSo TveSi gacemuli anazRaureba
5
6
X
c n o b i s a T v i s saangariSo TveSi gamomuSavebuli produqciis (momsaxurebis, Sesrulebuli smuSaos) Rirebuleba (lari) pirTa ricxovnoba, romlebzec saangariSo TveSi xelfasis saxiT (str.1) gacemulia anazRaureba (kaci) sagadasaxado organoSi araregistrirebul pirTa ricxovnoba, romlebzec gaweuli momsaxureobisaTvis (str.2) gacemulia anazRaureba maqsimaluri xelfasis odenoba minimaluri xelfasis odenoba
(lari) (lari)
X
1 2 3 4 5
gaangariSebaSi mocemuli monacemebis utyuarobasa da sisrules vadastureb : gadamxdeli (saxeli gvari)
(xelismowera)
70
IV nawili ivseba sagadasaxado organos mier aRniSvna deklaraciis warmodgenis Sesaxeb
deklaracia warmodgenilia fostiT
piradad
mocemuli deklaracia Sedgenilia
furcelze
TandarTuli dokumentebi
gverdze
warmodgenis TariRi registraciis nomeri
(saxeli gvari)
xelmowera
C T
M F
N
71
damtkicebulia saqarTvelos finansTa ministris 2004 wlis 31 dekembris # 893 brZanebiT
socialuri gadasaxadis yovelTviuri deklaracia I nawili saidentifikacio nomeri
Ggverdi
ekonomiuri saqmianobis kodi deklaraciis saxe
/
(NACE)
C T
saangariSo Tvis nomeri
waredgineba
M F
saangariSo weli
(sagadasaxado organos dasaxeleba)
saqarTvelos sawarmo (organizacia)
N
ucxouri sawarmo (organizaciis) ganyofileba (saWiro aRniSvna X)
individualuri sawarmo sxva sawarmo
(gadamxdelis sruli dasaxeleba / indmewarmis gvari saxeli)
misamarTi: qalaqi / raioni, bina, korpusi, quCa, sakontaqto telefoni deklaracia Sedgenilia
furcelze
TandarTuli dokumentebi
72
2
0
0
5
II nawili Tanxa lari dasaxeleba
saangariSo Tve
wlis dasawyisidan
saqarTveloSi daqiravebiT momuSave fizikur pirebze xelfasis saxiT fuladi formiT gacemuli anazRaureba
1
7
daqiravebiT momuSave fizikur pirebze arafuladi formiT gacemuli sargeblis Rirebuleba
2
8
sagadasaxado organoSi araregistrirebul fizikur pirebze saqarTveliSi gaweuli momsaxureobisaTvis gacemuli safasuri an sargebeli
3
9
pirvel ujrebSi asaxuli ganacemi, romelic Tavisufldeba socialuri gadasaxadiT gabegvrisagan
4
10
socialuri gadasaxadiT dasabegri ganacemi (uj.1+uj.2+uj.3-uj.4)
5
11
6
12
C T
socialuri gadasaxadi (uj.5 X gadasaxadis ganakveTze)
M F III nawili
saangariSo TveSi xelfasisa da sxva anazRaurebis saxiT gacemuli Tanxebis Sesaxeb
N i
Tanxis gacemis TariRi 1
s
u
n
f
o
r
m
a
c
i
a
gacemis saxe
gacemuli Tanxa (lari)
kuTvnili gadasaxadi (lari)
2
3
4
l
13
deklaraciaSi monacemebis utyuarobasa da sisrules vadastureb:
gadamxdeli (saxeli gvari)
---------------------------------------(xelismowera)
73
14
IV nawili ivseba sagadasaxado organos mier aRniSvna deklaraciis warmodgenis Sesaxeb
deklaracia warmodgenilia fostiT
piradad
mocemuli deklaracia Sedgenilia
furcelze
TandarTuli dokumentebi
gverdze
warmodgenis TariRi registraciis nomeri
(saxeli gvari)
xelmowera
C T
SeniSvna :
1. sagadasaxado kodeqsis 266 muxlis "a" da "b" qvepunqtebiT gansazRruli socialuri gadasaxadis gadamxdelebis mier socialuri gadasaxadi gamoiangariSeba da deklaracia am formiT sagadasaxado organoebs waredgineba yoveli saangariSo Tvis momdevno Tvis
M F
N
2. gasul saangariSo periodze warmodgenil deklaraciiis monacemTa cvlilebebis SemTxvevaSi sagadasaxado kodeqsisi 97-e muxlis Sesabamisad gadamxdeli valdebulia cvlilebebi Seitanos Sesabamisi saangariSo periodis sagadasaxado deklaraciaSi.
3. Sromisuunarobis droebiT dakargvisaTvis saavadmyofo furclebis safuZvelZe socialuri dazRvevis fondidan gacemuli TanxebiT ar unda Semcirdes deklaraciis me-6 ujraSi asaxuli biujetSi gadasaxdelad gamoangariSebuli socialuri gadasaxadi.
74
visganaa miRebuli an viszea gacemuli
makorespondirebuli angariSis nomeri
Semosavali
gasavali
1
2
3
4
5
sabuTis nomeri #
`----------~ -----------------------------------200 -----------w. furceli --------------------
sabuTis nomeri #
salaro
visganaa miRebuli an viszea gacemuli
makorespondirebuli angariSis nomeri
Semosavali
gasavali
1
2
3
4
5
mosaWreli xazi
naSTi dRis dasawyisisaTvis . . . .
C T
M F N
jami erTi dRis. . . . bolosaTvis . . . .. molare
naSTi dRis maT ricxvSi xelfasze .
salaros davTarSi Canawerebi Seamowma da dokumentebi -------------------
raodenobiTi Semosavali da--------------------------------------gasavlis miiRo sityvierad gadatana . . .. . . ------------------------
buRalteri:
visganaa miRebuli naSTi dRis bolosaTvis
makorespondirebuli angariSis nomeri
Semosavali
gasavali
1
2
3
4
5
sabuTis nomeri #
`----------~ -----------------------------------200 -----------w. furceli --------------------
sabuTis nomeri #
salaro
visganaa miRebuli an viszea gacemuli
makorespondirebuli angariSis nomeri
Semosavali
gasavali
1
2
3
4
5
mosaWreli xazi
naSTi dRis dasawyisisaTvis . . . .
C T
M F N
jami erTi dRis. . . . bolosaTvis . . .
naSTi dRis maT ricxvSi xelfasze . . .
molare salaros davTarSi Canawerebi Seamowma da dokumentebi ------------------raodenobiTi Semosavlis da--------------------------------------gasavlis miiRo sityvierad gadatana . . .. . . ------------------------
buRalteri:
76
danarTi 17
rogor unda ganaxorcieloT saojaxo medicinis gundis saqmianobis analizi?
msmenelebs saswavlo samuSao masalis saxiT eZlevaT Semdegi informacia: ,,Cven gvsurs Cveni saojaxo medicinis gundis saqmianoba SevafasoT erovnuli (an regionuli) donis kriteriumebis mixedviT. daiwyeT kriteriumebis mokle CamonaTvalis SemuSavebiT. Semdeg SeitaneT masSi Tqveni gundis maCveneblebi. Tu TqvenTvis cnobili ar aris gansazRvruli kriteriumis saSualo erovnuli (an regionuli) maCvenebeli, maswavlebeli mogawvdiT am cifrebs.” Tqveni praqtikisaTvis damaxasiaTebeli maCveneblebi (regionaluri) maCvenebeli kriteriumi 1 kriteriumi 2 a. S.
saqmianobis kritriumebis magaliTebia:
saSualo
erovnuli
C T
-
imunizaciis programebiT mocva (miaxloebuli unda iyos 100%-Tan);
-
antenataluri samedicino daxmarebis sqemiT fexmZime qalebis mocva (miaxloebuli unda iyos 100%-Tan);
-
vizitebis saSualo raodenoba erT sul mosaxleze weliwadSi (arumcires 1-isa da araumetes 5-isa);
-
referalis maCvenebeli (unda meryeobdes 10-dan 20%-mde);
-
wamalTdaniSnulebebis maCvenebeli (unda iyos 100%-ze mniSvnelovnad dabali);
-
janmrTelobis xelSewyobasTan dakavSirebiT Catarebuli RonisZiebebis raodenoba;
-
miRebuli samedicino momsaxurebiT kmayofili pacientebis procentuli raodenoba (dadgenili anonimuri kiTxvarebis safuZvelze);
-
fertiluri asakis im qalebis procentuli raodenoba, romlebsac surT Tanamedrove kontraceptivebis gamoyeneba (rac ufro maRalia, miT ukeTesi);
-
tuberkuloziT daavadebuli pacientebis DOTS strategiiT warmatebuli mkurnalobis SemTxvevebis raodenoba;
-
msmenelebs SeuZliaT SemogvTavazon sxva kriteriumebic.
M F
N
77
danarTi 18
marTvisa da organizaciis kursis saswavlo programa saboloo testi
xanmokle oficialuri saboloo testisaTvis sakmarisia 3 SekiTxvaze pasuxis gacema. pasuxis moculoba unda SemoisazRvros CarCoTi. arasamedicinos profilis msmenelebs (mag. socialuri dacvis erTiani saxelmwifo fondidan) ar unda daesvaT tipiuri samedicino SekiTxvebi. zogadad, msmenelebs ar unda gauWirdeT mocemuli testis Cabareba, Tu pasuxebi sruli uazroba ar iqneba. 30 wuTis an drois msgavsi monakveTis Semdeg, maswavleblebma unda Caibaron SekiTxvebi da msmenelTa pasuxebi da zepirad gascen standartuli pasuxebi. mowmobebi SesaZloa gadaeceT msmenelebs maSinve, rogorc ki maswavleblebi swrafad gadaxedaven pasuxebs manam, sanam maswavleblebi Seavseben Sefasebis formas; maTi gadacema SesaZloa mogvianebiTac. samarTlebrivi nawili zogierTebi upiratesobas aniWeben menejmentis models, romlis farglebSic 1 pirveladi jandacvis obieqtebi raionSi erTiandeba raionul poliklinikasTan da raionul saavadmyofosTan erTian organizaciad, romelsac ,,korporacia” ewodeba. realurad, ase iyo sabWoTa periodSi da asea, saqarTvelos zogierT raionSic, dResac. aRwereT, ra iqneba axali saojaxo medicinis praqtikis Sedegebi, Tu is gaerTiandeba aseT korporaciebSi: Sedegebi menejmentis mxriv -
finansuri aspeqtebi
-
sainformacio sistema.
C T
M F
N
2 aRwereT saojaxo medicinis praqtikas da sawarmos Semobis mflobels Soris werilobiTi ijaris kontraqtis Zlieri da susti mxareebi praqtikis farglebSi, Senobis gamoyenebis TvalsazrisiT. 3
saojaxo medicinis sasoflo praqtika warmoebs uaxloesi afTiaqidan 12 kilometris moSorebiT.
raionul
centrSi
arsebuli
aRwereT pacientebis mier gamowerili medikamentebis miRebis efeqturi da kanonieri meTodi, garda imisa, rom TiToeuli pacienti igzavneba raionul centrSi, wamlis SesaZenad. SromiTi (adamianuri) resursis nawili
4 miuTiTeT ori ,,ojaxis eqimebis uflebebidan da movaleobebidan” da ,,zogadsaeqimo praqtikis eqTnebis uflebebidan da movaleobebidan”, romlebic, Tqveni azriT, dReisaTvis problematuria an Seusabamoa bolo dros gadamzadebuli ojaxis eqimebisa da meddebisaTvis; amasTan, axseniT Tqveni pasuxi (ixileT saswavlo programis danarTi 1). 5 miuTiTeT sakiTxebi, romlebic yvelaze ufro mniSvnelovania saojaxo medicinis gadamzadebis kursis Semdgomi uwyveti ganaTlebis TvalsazrisiT da daasabuTeT Tqveni pasuxi.
finansuri nawili 78
6
zogierTi konsultanti gvTavazobs, rom saojaxo medicinis praqtikis Semosavlebis umetesi nawili unda miRebuli iqnas erT sul mosaxleze anazRaurebiT, Tumca, ufro savaraudoa, rom umetesi nawili anazRaurdeba biujetidan (xelfasebis CaTvliT) da mxolod mcire nawili anazRaurdeba erT sul mosaxleze gaangariSebiT. aRwereT am ukanaskneli sistemis Zlieri da susti mxareebi, saojaxo medicinis praqtikis TvalsazrisiT.
7
aRwereT situacia, roca saojaxo medicinis praqtika ganicdis wminda zarals konkretul weliwadis ganmavlobaSi.
8
aRwereT pirveladi jandacvis sistemis Zlieri da susti mxareebi.
ambolatoriebisaTvis
anazRaurebis
arsebuli
saojaxo medicinis ganaxlebulma praqtikam miiRo dizelis sawvavze momuSave 9 gaTbobis sistema. aRwereT aRniSnuli gaTbobis sistemis Senaxvis da eqsploataciis finansuri Sedegebi.
sainformacio nawili
C T
10
axseniT, Tu ratom warmoadgens ,,pirveladi jandacvis saerTaSoriso klasifikaciis” gamoyeneba saojaxo medicinaSi win gadadgmuli nabiji ,,daavadebaTa saerTaSoriso klasifikaciis” gamoyenebasTan SedarebiT.
M F
11
miuTiTeT ori magaliTi imisa, Tu rogor SeiZleba miRebuli monacemebi gamoyenebuli iqnas saojaxo medicinis praqtikis farglebSi gaweuli momsaxurebis xarisxis gasaumjobeseblad.
N
79
danarTi 19
msmenelebis mier saswavlo programis anonimuri Sefaseba ,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia”
Sesaferis ujraSi miuTiTeT Tqveni mosazreba saswavlo programis sxvadasxva aspeqtis Taobaze. amasTan, TiToeuli kiTxva unda Sefasdes xuTbaliani skaliT, romelSic `1~ qula aris minimaluri (cudi), xolo `5~ - maqsimaluri (Zalian kargi).
1
2
3
4
5
cudia
araa sakmarisi
sakmarisia
kargia
Zalian kargia
rogor afasebT programis aqtualurobas da xarisxs? rogor afasebT `trenerebis~ saqmianobas (informaciis mowodebis, axsnis, praqtikuli Cvevebis demonstrirebis unari)? rogor afasebT gaTvaliswinebuli ZiriTadi masalis Sesabamisobas programis miznebTan da amocanebTan? rogor afasebT programaSi gamoyenebuli meTodebis (leqcia, seminari, SemTxvevis garCeva dasxva) Sesabamisobas programis miznebTan da amocanebTan? ramdenad sasargeblo iyo TqvenTvis moduli 1 (samarTlebrivi sakiTxebi) ramdenad sasargeblo iyo TqvenTvis moduli 2 (adamianuri resursebi) ramdenad sasargeblo iyo TqvenTvis moduli 3 (finansebis marTva) ramdenad sasargeblo iyo TqvenTvis moduli 4 (sainformacio sistemebi) ramdenad sasargeblo iyo TqvenTvis pretestebi ramdenad sasargeblo iyo TqvenTvis saboloo testi drois ganawileba sxvadasxva sagnebTan mimarTebaSi rogor afasebT saswavlo garemos (teqnikur farTobs, adgils)? rogor afasebT programas zogadad (mTlianobaSi)?
C T
M F
N
80
iyo Tu ara saswavlo programaSi ,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia” Setanili iseTi sakiTxebi, romlis saWiroebac TqvenTvis ar arsebobda? gTxovT, miuTiToT.
fiqrobT, rom saswavlo programaSi ,,saojaxo medicinis praqtikis marTva da organizacia” Setanili ar iyo TqvenTvis mniSvnelovani sakiTxebi? gTxovT, miuTiToT.
C T
M F
N
gTxovT mogvawodoT Tqveni konkretuli winadadebebi saswavlo programis gaumjobesebasTan dakavSirebiT. ris Secvlas isurvebdiT, kursis gavla Tavidan rom SegeZloT?
81
danarTi 20
finansuri terminebis glosariumi
gadasaxdeli Tanxebi (accounts payable): fuli, romelic organizaciam unda gadauxados saqonlisa da servisebis Semsyidvels. misaRebi Tanxebi (accounts receiavable): saqonlisa da servisebis miwodebisaTvis.
fuli,
romelic
unda
miiRos
organizaciam
aqtivi (asset): resursi, romelic uzrunvelyofs ekonomikur sargebels (mimdinare aqtivi uzrunvelyofs sargebels erTi wlis ganmavlobaSi, xolo grZelvadiani aqtivi uzrunveyolfs sargebels erT welze meti xnis ganmavlobaSi). balansis forma (balance sheet): finansuri angariSi, romelSic Sejamebuli saxiTaa warmodgenili organizaciis aqtivebis saerTo odenoba da saerTo valdebulebebi drois specifikuri momentisaTvis. biujeti (budget): finansuri gegma, romelSic asaxulia mosalodneli Semosavlebi da maTTan dakavSirebuli xarjebi. kapitacia (capitation): fiqsirebuli gadaxda TiToeul individze drois yoveli gansazRvruli periodisaTvis (Tviuri an wliuri) im winaswar SeTanxmebuli samedicino momsaxurebis sanacvlod, romelic individisaTvis gaweul iqna saWiroebis mixedviT. gadaxda xorcieldeba mzRvevelis mier, miuxedavad gaweuli momsaxurebis intensivobisa da sixSirisa.
C T
naRdi fulis nakadi (cash flow): saqonlisa da servisebis miwodebiT miRebuli naRdi fulis sufTa odenoba.
M F
Rirebuleba (cost): saqonlisa da servisebis warmoebisaTvis saWiro Tanxis raodenoba.
N
saerTo Rirebuleba: Sedgeba fiqsirebuli da cvladi xarjebis jamisagan. pirdapiri xarjebi;
xarjebi:
saqonlisa
da
servisebis
warmoebasTan
uSualod
dakavSirebuli
fiqsirebuli xarjebi: saqonlisa da servisebis warmoebisagan damoukideblad arsebuli organizaciuli valdebulebebi; arapirdapiri xarjebi: asocirebuli xarjebis is wili, romelic gamoyenebuli unda iyos saqonlisa da servisebis warmoebisaTvis; ,,dakarguli SesaZleblobis Rirebuleba”: organizaciuli faseulobis mqone sargebelis savaraudo zrdis dakargva araswori gadawyvetilebis miRebis gamo; ,,CaZiruli xarjebi”: gaweuli, magram aunazRaurebeli xarjebi; cvladi xarjebi: warmoebuli saqonlisa organizaciis finansuri valdebulebebi;
da
servisebis
moculobaze
damokidebuli
amortizacia (depreciation): drois gansazRvrul periodSi aqtivebis Rirebulebis klebiT gamowveuli xarjebi. danaxarji (expense): saqonlis an servisebis warmoebisas warmoqmnili vali. momsaxurebaze gadasaxadi (fee-for-service): anazRaureba calkeuli servisebisaTvis. finansuri angariSgeba (financial accounting): Semajamebeli finansuri angariSebis SemuSaveba sxva dainteresebuli pirebisaTvis warsadgenad.
82
komerciuli organizacia (for-profit organization): organizacia, romlis mizania maqsimaluri mogebis motana misi mflobelebisaTvis (ix. aseve arakomerciuli organizacia). Semosavali (income or revenue): saqonlis da/an servisebis warmoebiT miRebuli fuli. Semosavlis ganacxadi (income statement): kompaniis Semosavlebisa da danaxarjebis finansuri angariSi drois gansazRvruli periodisaTvis (Cveulebriv 1 wlisaTvis); kompaniis funqcionirebis xarisxis reziume. procenti (interest): sesxze gadasaxdeli sakomisio gadasaxadi. maragi (inventory): momavalSi sargeblobisaTvis Sesyiduli aqtivebi. pasivebi (liability): naRdi fulis, saqonlis an servisebis saxiT gadaxdis valdebuleba (mimdinare pasivebi gadaxdil unda iqnes erTi wlis ganmavlobaSi, xolo grZelvadiani pasivebis gadaxda unda ganxorcieldes 1 welze meti drois ganmavlobaSi). zarali (loss or net loss): xarjebis metoba Semosavalze. sabuRaltro aRricxva Sida menejmentisaTvis (managerial angariSebis SemuSaveba organizaciis Sida sargeblobisaTvis.
accounting):
finansuri
sufTa Semosavali (an mogeba) (net income or profit): Semosavlebis metoba xarjebze. sufTa Semosavali (mogeba) udris saerTo Semosavals minus fiqsirebuli da cvladi xarjebis.
C T
sufTa zarali (loss or net loss): xarjebis metoba Semosavalze.
sufTa Rirebuleba (net worth): aqtivebis Rirebulebis metoba pasivebze. arakomerciuli organizacia (not-for-profit organization): organizacia, romlis mizania sufTa Semosavlis maqsimalurad gazrda sazogadoebisaTvis momsaxurebis uwyvetobis uzrunvelyofis mizniT.
M F
,,dakarguli SesaZleblobis Rirebuleba” (opportunity cost): SesaZlo Semosavlebis dakargva, gamowveuli resursebis arasworad gamoyenebiT. Tu saavadmyofo kvalificiur saeqTno momsaxurebaSi resursebis investirebiT iRebs gamomuSavebas 1000 dolaris odenobiT, magram rentgenis axali aparatis SeZenaSi investiciebis CadebiT SeeZlo gamoemuSavebina 1250 dolari, maSin investiciebis arasaTanado gamoyenebiT dakarguli SesaZleblobis Rirebuleba Seadgens 250 dolars. Tu saavadmyofos, axali laboratoriuli aparaturis SeZeniT, SeeZlo gamoemuSavebina 2500 dolari, xolo axali eleqtrokardiografis SesyidviT ki 3000 dolari, laboratoriuli aparaturis SeZeniT ganpirobebuli dakarguli SesaZleblobis Rirebuleba Seadgens 500 dolars.
N
fasi (price): saqonelze an momsaxurebaze gadasaxdeli Tanxa (Rirebuleba + mogeba). mogeba (profit): Semosavlebis metoba xarjebze fiqsirebuli da cvladi xarjebis jami).
(mogeba
=
saerTo
Semosavlebs
-
mogebis zRvari (profit margin): gayidvebiT miRebuli saerTo mogebis procenti. SesaZlo anazRaureba (prospective reimbursement): fiqsirebuli gadasaxadi garkveuli servisebisaTvis. Semosavlebis SenarCuneba (retained earnings): aqtivebis Rirebulebis metoba pasivebze arakomerciul organizaciaSi. Semosavali (revenue or income): saqonlis an servisebis warmoebiT miRebuli fuli. aqcionerTa aqtivebi (stockholder equity): komerciul organizaciaSi.
aqtivebis
Rirebulebis
gansxvaveba (variance): sxvaoba dagegmil da realur biujets Soris:
83
metoba
pasivebze
sasurveli gansxvaveba: rodesac realuri Semosavlebi Semosavlebs an realuri xarjebi naklebia dagegmil xarjebze;
arasasurveli gansxvaveba: rodesac realuri Semosavlebi Semosavlebze an realuri xarjebi aRemateba dagegmil xarjebs.
C T
M F
N
84
aRemateba
dagegmil
naklebia
dagegmil
danarTi 21
terminologiis interpretacia
1. samedicino
sawarmo – iuridiuli piri, romelsac gaaCnia saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli samarTlebrivi forma da statusi da uflebamosilia awarmoos saqmianoba samedicino sferoSi Tanaxmad dadgenili wesisa.
2. gadaudebeli daxmareba – samkurnalo-diagnostikuri RonisZiebebis erToblioba, romelTa dagvianebiT ganxorcielebisas invalidobis Tavidan acileba.
SeuZlebelia
letaluri
Sedegis
an
3. Tanadafinanseba – pacientis finansuri monawileoba samedicino momsaxurebis gawevasTan dakavSirebuli xarjebis anazRaurebaSi.
4. iuridiuli piri – organizaciuli erTeuli, romelic daarsebulia konkretuli amocanebis miRwevis da sakuTari aqtivebis flobis mizniT, damoukideblad pasuxismgebelia misi aqtivebis farglebSi, moqmedebs sakuTari saxeliT da gansazRvravs sakuTari uflebamosilebis farglebs, debs xelSekrulebebs da SeuZlia warsdges sasamarTloSi mosarCeled da mopasuxed.
5. kontraqti/xelSekruleba – samarTlebrivi aqti, dadebuli or iuridiul an fizikur pirs Soris.
C T
6. meore doniT gaTvaliswinebuli momsaxureba – samkurnalo da/an sakonsultacio momsaxureba, gaweuli mosaxleobisaTvis ambulatoriaSi Tu saavadmyofoSi.
meore
donis
M F
specialistebis
mier
7. mesame doniT gaTvaliswinebuli momsaxureba – samkurnalo da/an sakonsultacio momsaxureba, gaweuli viwro specialobis janmrTelobis (iseve, rogorc ambulatoriaSi, ise saavadmyofoSi).
N
profesionalis
mier
8. provaideri – fizikuri an iuridiuli piri saqarTveloSi an mis farglebs gareT, romelsac dadebuli aqvs xelSekruleba SemsyidvelTan momsaxurebis gawevis an saqonlis miwodebis Taobaze.
9. pirveli doniT gaTvaliswinebuli momsaxureba – (pirveladi jandacva) sabaziso ambulatoriuli momsaxureba, romelic gaeweva mosaxleobas ojaxis eqimis an saerTo praqtikosis (Terapevtis an pediatris) mier sacxovrebeli adgilis mixedviT janmrTelobis profesionalebis gundTan erTad, romelic Sedgeba saerTo praqtikis meddebis da/an meanebisagan.
10. uwyveti
samedicino momsaxureba – gulisxmobs diagnostikuri, samkurnalo, prevenciuli da sareabilitacio RonisZiebebis uwyvet da Seuferxebel gawevas.
11. samedicino momsaxurebis bazisuri paketi – samedicino momsaxureba, romlis Rirebulebac daifareba monawileobiT.
saxelmwifos
mier
pacientis
minimaluri
finansebis
12. samedicino momsaxurebis damatebiTi paketi – samedicino momsaxureba, gamosaxuli samedicino dazRvevis produqtis saxiT, romlis daniSnulebaa daicvas mosaxleobis janmrTeloba aucilebeli samedicino momsaxurebis gawevis meSveobiT (specialistebis mier gaweuli ambulatoriuli, diagnostikuri da stacionaruli momsaxureba) da daicvas igi finansuri riskebisagan, romlebic dakavSirebulia aucilebeli medikamentebis SeZenasTan.
13. samedicino momsaxurebis universaluri paketi – samedicino momsaxureba, romelic finansdeba saxelmwifos mier da gaeweva mosaxleobas ufasod an minimaluri TanadafinansebiT, miuxedavad sacxovrebeli adgilis da finansuri mdgomareobisa.
85
14. samedicino momsaxurebis bazisuri paketi
– momsaxurebis universaluri da
damatebiTi paketebis erToblioba.
15. stacionaruli momsaxureba – roca pacienti mimarTavs saavadmyofos an sxva samedicino sawarmos, romelic uzrunvelyofs daxmarebis da/an mkurnalobis Sesabamis momsaxurebas da rCeba stacionarul dawesebulebaSi, sul mcire, erTi RamiT.
16. tarifebi – momsaxurebis Rirebuleba, romelic unda gaewios pacients/pacientebs da aRiniSneba xelSekrulebaSi, romelic Semsyidvels Soris.
dadebulia momsaxurebis gamwevs da
17. iuridiuli piris filiali (afilirebuli piri) – gancalkevebuli dawesebuleba, ganTavsebuli iuridiuli asrulebs mis funqciebs.
piris
saTavsebs
gareT
da
srulad
an
nawilobriv
18. qvekontraqtori – piri, romelic provaiderTan erTad monawileobs momsaxurebis gawevaSi.
19. momwodebeli – iuridiuli piri, romelic uzrunvelyofs saqonlis, momsaxurebis gawevas Tu samSeneblo samuSaoebis Sesrulebas.
20. naRdi angariSsworeba – momsaxurebis Rirebulebis gadaxda rogorc pacientis, ise misi naTesavebis mier naRdi angariSsworebiT samedicino dawesebulebis salaroSi.
C T
21. saavadmyofo
– samedicino sawarmo, romelic uwevs ambulatoriul da stacionarul momsaxurebas mosaxleobas (maT Soris, diagnostikur momsaxurebas da laboratoriul gamokvlevebs) da saWiroebisamebr, gaswevs samedicino momsaxurebas ufasod.
M F
22. xangrZlivi stacionaruli mkurnaloba – xangrZlivi mkurnaloba, uzrunvelyofili jandacvis profesionalebis mier stacionarSi im pacientebTan mimarTebaSi, romelTa damoukidebloba da unari ganaxorcielon yoveldRiuri fizikuri qmedebebi SezRudulia konkretuli qronikuli daavadebis gamo.
23. stacionaruli
N
mkurnaloba mwvave SemTxvevebis mkurnalobisas – travmiT gamowveuli daavadebis simptomebis Semsubuqeba misi simwvavis Semcirebis da iseTi garTulebebis Tavidan acilebis mizniT, romlebic SesaZloa warmoadgendes safrTxes pacientis sicocxlis an misi organizmis normaluri funqcionirebisaTvis.
24. saSualovadiani stacionaruli mkurnaloba – samedicino da medicinis mosazRvre momsaxurebis gaweva reabilitaciis procesSi pacientis funqciuri mdgomareobis gaumjobesebis mizniT.
25. samedicino momsaxurebis ,,damxmare paketi” – samedicino dazRvevis produqti, romlis realizaciasac axdens kerZo kompania. damxmare paketebis farglebSi ar anazRaurdeba xarjebi, dakavSirebuli iseT momsaxurebasTan, romelsac moicavs damatebiTi paketi.
26. klinikuri
saxelmZRvanelo principebi – klinikuri praqtikis erovnuli rekomendaciebi, romlebic Camoyalibebulia mtkicebulebebis safuZvelze da warmoadgens rekomendaciebs, dakavSirebuls klinikuri mdgomareobis (nozologiis/sindromis) marTvasTan, romlebic, amave dros, warmoadgens dokumentebs, romlebic asaxavs saxelmwifo politikas da miRebulia Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis saministros mier.
27. protokolebi (protokoli),
– klinikuri mdgomareobis marTvis erovnuli standarti SemuSavebuli klinikuri praqtikis erovnuli rekomendaciebis
86
(saxelmZRvanelo principebis) safuZvelze klinikuri mdgomareobebis marTvis mizniT Tanaxmad naTlad Camoyalibebuli Tanamimdevrobis da RonisZiebebisa.
28. samedicino personalis sertificireba – samedicino personalis codnis donis da unar-Cvevebis Sefaseba Sesabamis specialobebSi. sertificireba specialuri sertificirebis testebiT gamocdis meSveobiT.
warmoebs
29. samedicino
personalis licenzireba – savaldebulo procesi, romlis ganmavlobaSic administraciuli organo, uflebamosili gasces licenziebi, aniWebs uflebas ganusazRvreli vadiT kandidatebs warmarTon samedicino saqmianoba, Tu daculia yvela dadgenili moTxovna. licenziebi gaicema samedicino saqmianobis warmarTvaze Sesabamisi kategoriebis mixedviT: eqimi, eqTani an farmacevti.
30. samedicino
dawesebulebis akreditacia – iuridiuli piris (samedicino dawesebulebis) mier dadgenili standartebis dacvis perioduli gadamowmeba. akreditacia nebayoflobiTi procesia da miznad isaxavs momsaxurebis xarisxis gaumjobesebas.
C T
M F
N
87