नेपालमा इ टरनेटको पहुँच र थलगत सव णबाट
योग
ा त त या क
(सव ण अव ध: पौष-फा गन ु , २०७१ )
तोता न चल रे मी, शैलेश ब. पा डे मा टन चौतार २९ पुस २०७२
यस अनस ु धानको आव य ता • इ टरनेटसंग स ब धीत नी त यवहारमा लागु गन स क छ भनेर मोबाइल इ टरनेटको त या क दे खाइ छ – मोबाइल १०१% नेपाल संग छ (सबै नेपाल संग छ !) – इ टरनेट ४४% नेपाल संग छ
• तर नी तह
हतारम बनाइएका दे ख छन ्
– इ टरनेट चलाउने उ चत मा यम के हो त ? • • • •
इ टरनेटको ९५% योग चा हँ मोबाइलबाट हु छ मोबाइल स बि ध त या क सम सं याको आधारमा हो ADSL का १.३५% मा छ ! क रब १% नेपाल मा नेपाल टे लकम बाहे कका ISP का
ाहक छन ् !
– इ टरनेटको व तारले दे शलाई कसर उ नत बनाउँ छ त ?
• नी तह ले भनेझ इ टरनेटको व तार हुँदैमा सु ढ वकास र समानता न • रा को कुन अ गलाई कसर म दत गछ ? • नी त लागु गनु अगा ड ारि भक अ यास कन नग रएको ?
याउँ छ त ?
• यो अनस ु धान नी तगत सध ु ारलाई टे वा पय ु ाउन एउटा सु वात हो
सव ण
े ह
िज ला
वडा
भ तपूर
१६
भौगो लक बनोट समथल
पनौती
का ेपला चोक
६
उप यका
दा चा छ ब े ाँझ
का ेपला चोक
७
पहाडी
चाँगुनारायण
भ तपूर
३,५
पहाडी
ता त
का क
१,२,३,४,५
उ च पहाडी
सव ण
े
ग तनगर
अनस ु धानका मु य न कष • मोबाइल इ टरनेटको दाँजोमा – – – –
ो या डको पहुँच नकै कम छ
८.२८% घरधुर मा मा ोड य ड जो डएको छ ४५% उ रदाताले मोबाइलमा मा इ टरनेट चलाउँ छन ् १४% उ रदाताले मोबाइल र या डलाइन दब ु ैमा इ टरनेट चलाउँ छन ् ४०% उ रदाताले इ टरनेट नै चलाउँ दै नन ्
• इ टरनेट नचलाउनक ु ो मुख कारण दै नक जीवनमा यसको आव य ता नहुनु हो • इ टरनेटको पहुँच सव ण े को जनघन व र शहर करण अनुसार फरक भएको दे ख छ • इ टरनेको योगलाई ल ग, आय, श ा र जा त अनस ु ार खासै फरक भएको दे खद ँ ैन • इ टरनेटको व तार नहुनुको कारण इ टरनेट तको नाकारा मक धारणा होइन
सव णबाट
ा त त या क
घरधरु त या क - आधारभत ू पु ष सं या
४९.६९%
म हला सं या
५०.०२%
औसत उमेर नातक वा सो भ दा मा थको शै यो यता सा र मा
क
४.८२% १०.०४
नर र औसत
२९.९१ (वष)
१२.४९% त यि त आय
वदे शनेको सं या
३८९१.२९ ५.५४%
घरधरु त या क - आय ोत कृ ष
६६.७०%
घरे लु वा अ य उ योग
३८.२५%
यापार
१८.५६%
यालामा आधा रत (कृ ष)
५.४१%
यालामा आधा रत (गैर कृ ष)
१२.८७%
जा गर
२७.२४%
वैदे शक रोजगार
२२.८५%
पे सन
६.५३%
याज
०.६५%
उ रदाता त या क - ल ग ६७%
३३%
पु ष
म हला
(औसत उमेर ४६ वष)
उ रदाता त या क - श ा २०%
२१%
सा र मा
नर र
२%
नातक वा सो भ दा मा थ
सच ू नाको
ोत
• साथी-समद ु ायमा नभरता बढ • इ टरनेटमा सबैभ दा कम नभरता
– पनौतीमा चा हँ ६०% ले इ टरनेटलाई सूचनाका ोत मानेका छन ्
• दा चा छ ब े ाँझ र ता त मा प प कामा प न कम नभरता
सच ू नाको
ोत – आव यक तर अपुग
५३% ४४% ३७%
इ टरनेट
ट लफोन
प प का
३%
२%
२%
१%
ट ल भजन
मोबाइल
रे डयो
अ य
सच ू नाको
ोत – आव यक तर अपुग
चाँगुनारायण
दा चा छ ब े ाँझ
ग तनगर
इ टरनेट
टे लफोन
प प का टे लफोन
पनौती
ता त
टे लफोन
--
इ टरनेट
प प का
इ टरनेट
--
टे लफोन
इ टरनेट
--
--
टे ल भजन
मातभ ू ना पाइन स कने ृ ाषामा सच मा यम ९२% ७५%
७१%
४४% २३%
रे डयो
टे ल भजन
मोबाइल
प प का
इ टरनेट
मोबाइल
योग गन उ रदाता म हला
पु ष ९१%
८५% ७२%
३४%
चाँगुनारायण
६६% ४४%
दा चा छ ब े ाँझ
७७%
७३%
७९%
३९%
ग तनगर
पनौती
(सम मा म हला ६६% र पु ष ७५%)
ता त
मोबाइल फोनको
कार
सामा य, इ टरनेट नच ने (%)
सामा य, इ टरनेट च ने (%)
माट फोन (%)
याबलेट (%)
अ य (%)
३५
३७
२७
०
१
दा चा छ ब े ाँझ ग तनगर
६२
३०
८
०
०
३९
४१
१९
१
०
पनौती
३१
१९
४६
१
२
ता त
३३
३०
३०
०
०
चाँगुनारायण
उ रदाताले मोबाइलमा उपभोग गन सु वधा ९६% ७१%
कुराकानी गन
फोटो ख ने
६६%
रे डयो सु ने
६२%
गेम खे ने
५९%
एस.एम.एस. गन
४९%
रे कड गन
४४%
इ टरनेट चलाउने
मोबाइल इ टरनेट योगकता – आय तर अनस ु ार ६९.०९%
१९.७४% ३.४०% ५,००० भ दा कम ५,०००-१०,०००
०.६५%
०.१६%
१०,०००-१५,००० १५,०००-२०,००० २०,०००-२५,०००
०.४८% २५,००० भ दा बढ
मोबाइल इ टरे ट योग गन उ रदाता र तनको पा रवा रक आय (प रवारको मा सक त यि त आय दे खाइएको छ)
तर
मोबाइल इ टरनेट योगकता– शै तर अनस ु ार
क
४३%
२१% ११%
७% २%
एस.एल.सी भ दा कम
एस.एल.सी १०+२ वा सो सरह
नातक
१%
०%
नातको र
सा र मा
वा मा थ
(उ रदातको श ा र मोबाइल
योग)
नर र
मोबाइलमा इ टरनेट चलाउनक ु ो कारण म हला
९३%
पु ष
८९%
५९%
५५% ४५%
३८% ३८%
३७%
३८% २५%
२४%
१५%
१४%
काइप-भाइबर
इमेल
फेसबक ु
समाचार
गीत- भ डयो
(उ रदाता अनस ु ार)
शै
क
योजन
१०%
रोजगार
४% २%
सामान ख रदव
मोबाइलमा इ टरनेट नचलाउनक ु ो कारण ६७%
३२% २३%
६%
५% इ टरनेट च दै न धेरै ढलो च छ
महँ गो छ
चलाउन आउँ दै न
(उ रदाता अनस ु ार)
थाह नै छै न
मोबाइलमा इ टरनेट चलाउँ दाका सम या ८०%
५१%
२८%
नेटवकको सम या
चक मू य
(उ रदाता अनस ु ार)
य
चाज गन सम या
मोबाइल भएर प न यसमा इ टरनेट नचलाउनेको सं या म हला
पु ष
७९% ६१% ४४%
३५% ३४%
चाँगुनारायण
दा चा छ ब े ाँझ
५१% ३६%
ग तनगर
(उ रदाता अनस ु ार)
३०%
६१%
३४%
पनौती
ता त
ोड या ड इ टरनेट
ोड या ड इ टरनेट चलाउन आव यक उपकरण क
यट ु र
यापटप
याबलेट
ोड या ड
४२% ३४% २९%
१५% ७%
६% ७%
ग तनगर
९%
११% २% ३%
चाँगुनारायाण
३% पनौती
७% १% २% ०% ०% दा चा छ ब े ाँझ
२%
२% ता त
१%
ोड या ड चलाउनक ु ो म हला
योजन
पु ष
८७%८७%
८३% ७६% ६२%
७३%७०%
७३%७१%
७३%७४%
६०%६२% ४२%
३७%
२३%
कुराकानी गन
इमेल गन फेसबक ु हे न गीत सु न
भ डयो हे न
समाचार
थाहा पाउन
(उ रदाता अनस ु ार)
शै
क
योजन
रोजगार खो न
१५% १०%
सामान
ख रद- व गन
ोड या ड इ टरनेट
योग नगनुका कारणह
७२%
४६%
१३%
आव यक
नभएकोले
३%
२%
गण ु त रय
महँगो
नभएकोले
भएकोले
३% इ टरनेट चलाउन
नआएकोले
सा रताको अभावले
७%
२% भाषाको
सम याले
(उ रदाता अनस ु ार)
चलाउने ठाउँ क
टाढा भएकोले
यट ु र या
यापटप
नभएकोले
५% साइबरमा अ
यारो
लागेकोले
ोड या ड चलाउनेह का सम या ६९%
४५%
२३% १२%
महँ गो छ
रा र चलाउन आउँ दै न
८%
ढलो छ
(उ रदाता अनस ु ार)
क
यट ु र छै न
बजल ु छै न
सव ण ग रएका घरधरु मा पग ु ेका इ टरनेट सेवा दायक े
इ टरनेट सेवा
दायक
ग तनगर
Active Vision, CWC Internet, Big Space, Broadlink, World Link, Subisu
चाँगुनारायण
Web Surfer, World Link
पनौ त
Nepal Telecom, ClassicTech, Web Surfer
दा चा छ ब े ाँझ
छै न
ता त
NCELL Wifi (एउटा घरमा मा )
सच ू ना व ध (आइ स ट) मा थको पहुँच र जातीय व वधता
• कुनै सव ण े भ जातीय व वधता अनस ु ार इ टरनेट मा थको पहुँच फरक दे ख छ • तर सामा य पमा जातीय व वधताले इ टरनेटको पहुँलाई फरक पारे को दे खद ँ ैन • ज तो, – चाँगन ु ारायणका ७% तामा घरधरु र २७% नेवार घरधुर मा आइ स टका उपकरण छन ् – तर ग तनगरका २४% तामा घरधुर र १०% नेवार घरधुर मा आइ स टका उपकरण छन ्
इ टरनेट
तको सम
धारणा
• इ टरनेट तको धारणासंग स ब धीत १६ ओटा न थए • इ टरनेटको उपयो गता त अ धकांश म हला र पु ष सकारा मक दे खएका छन ्
न कष – फेर एक पटक • मोबाइल इ टरनेटको दाँजोमा – – – –
ो या डको पहुँच नकै कम छ
८.२८% घरधुर मा मा ोड य ड जो डएको छ ४५% उ रदाताले मोबाइलमा मा इ टरनेट चलाउँ छन ् १४% उ रदाताले मोबाइल र या डलाइन दब ु ैमा इ टरनेट चलाउँ छन ् ४०% उ रदाताले इ टरनेट नै चलाउँ दै नन ्
• इ टरनेट नचलाउनक ु ो मुख कारण दै नक जीवनमा यसको आव य ता नहुनु हो • इ टरनेटको पहुँच सव ण े को जनघन व र शहर करण अनुसार फरक भएको दे ख छ • इ टरनेको योगलाई ल ग, आय, श ा र जा त अनस ु ार खासै फरक भएको दे खद ँ ैन • इ टरनेटको व तार नहुनुको कारण इ टरनेट तको नाकारा मक धारणा होइन
ध यवाद !
